Dzień bez opakowań foliowych

23 stycznia obchodzimy Dzień bez opakowań foliowych. Jest to inicjatywa, którą zaproponował w 2008 r. Krzysztof Piątkowski, radny z Łodzi. Złożył wówczas obywatelski projekt ustawy zakazującej bezpłatnej dystrybucji plastikowych toreb. Celem jego działań była redukcja nadmiaru plastikowych opakowań.

Torebkę foliową opatentował w 1965 r. szwedzki inżynier Gustav Thulin Sten i zapoczątkował zawrotną jej karierę. Produkcja opakowania jest szybka i łatwa, trwa niecałą sekundę. Średnio służy użytkownikowi przez ok. 20 minut. Natomiast rozkłada się prawie 400 lat!

Z racji swojej dostępności i niskiej ceny już ponad pół wieku jest obecna w każdym sklepie, domu i … niestety w przyrodzie. Szacuje się, że corocznie na światowy rynek wprowadza się od 500 miliardów do jednego biliona opakowań. Co roku na wysypiskach ląduje ponad 500 miliardów „foliowek”. Podobna ilość kończy w oceanach, gdzie często staje się pułapką dla zwierząt, która może udusić, zranić lub otruć.

Prawne regulacje…

Unia Europejska już w 2018 r. wprowadziła znaczące regulacje w obszarze gospodarowania odpadami oraz efektywnego wykorzystania surowców naturalnych. W styczniu tegoż roku w Polsce zaczęła obowiązywać nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy wdrożyły unijną dyrektywę, której celem jest ograniczenie stosowania plastikowych toreb, a także uszczelnienie krajowego systemu gospodarowania odpadami.

We wrześniu 2019 r. powyższa nowelizacja doczekała się dodatkowych zaostrzeń. Wprowadzono opłaty za niemal wszystkie plastikowe torebki. Wyjątkiem są tu bardzo cienkie torebki, stosowane ze względów higienicznych lub służące jako podstawowe opakowanie żywności luzem.

Minister środowiska Henryk Kowalczyk miał wówczas nadzieję, że „ta zmiana sprawi, że powoli będziemy odchodzić od używania foliówek”.

… a zachowania użytkowników

Według danych z raportu w 2018 r. „Jednotematyczne badania świadomości ekologicznej mieszkańców Polski, Gospodarka odpadami” okazuje się, że ponad połowa Polaków powtórnie wykorzystuje zakupione torebki foliowe: 32,5% – dwa lub trzy razy, 21,3% – cztery razy i więcej. Natomiast siedmiu na dziesięciu Polaków korzysta z toreb wielokrotnego użytku.

Najnowsze dane tegoż raportu z 2019 r. ukazują, że sytuacja się nieco polepszyła, obecnie co trzeci Polak (39,1% ) na zakupy chodzi z własnymi torbami i pojemnikami na żywność, a prawie co drugi (41,4%) ogranicza korzystanie z jednorazowych reklamówek.

Polacy zapytani o to czy obecna cena za torebki foliowe w sklepie zniechęca do ich kupowania wskazują przeważnie (33,7%), że nie, ale jednocześnie kupują ich mniej niż wcześniej. Niemalże do czwarty badany zadeklarował, że cena zniechęca, ale czasem nie ma wyboru (bo np. zapomniał torby).

Dzień bez „foliówki”

Obchodzony 23 stycznia Dzień bez opakowania foliowego jest doskonałą okazją to tego, by zacząć ograniczać nie tylko korzystanie z tego typu torebek, ale też wszystkich wyrobów plastikowych. Tylko wspólne działania, zakrojone na skalę lokalną, krajową, międzynarodową mogą przyczynić się do zmian na lepsze.