- KWALIFIKACJA BUDYNKÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI
- ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
- CZYNNIKI FIZYCZNE (szkodliwe lub uciążliwe)
- GRUPY POŻARÓW
- NIUTON (N)
- CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE
- MIKROKLIMAT ZIMNY
- MIKROKLIMAT GORĄCY
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE NATĘŻENIE (NDN) fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia
- NARAŻENIE ZAWODOWE (ekspozycja zawodowa)
DALSZY UŻYTKOWNIK
– to osoba fizyczna lub prawna mającą siedzibę na terytorium UE i nie będąca producentem ani importerem, która używa substancji w jej postaci własnej lub jako składnika preparatu, podczas prowadzonej przez siebie działalności przemysłowej lub innej działalności zawodowej. Dystrybutor ani konsument nie są uważani za “dalszych użytkowników”. Według ustawy z dnia 11 stycznia 2001 o […]
DAWKA
– ilość substancji chemicznej wchłonięta do organizmu określoną drogą (oddechową, przez skórę, czy układ pokarmowy), warunkująca brak lub wystąpienie określonych efektów biologicznych, wyrażonych odsetkiem organizmów, u których je stwierdzono. Dawka podawana jest w ilościach wagowych (mg, kg) na masę lub powierzchnię ciała.
DAWKA EKSPOZYCYJNA
– jednostka służąca do oceny wielkości jonizacji powietrza pod wpływem promieniowanie jonizacyjnego, np. rentgenowskiego lub gamma. Jednostka dawki ekspozycyjnej jest zawarta w układzie SI i jest mierzona w kulombach na kilogram (C/kg). W ostatnich latach dawka ekspozycyjna ma coraz mniejsze zastosowanie w praktyce dozymetrycznej. Według Wikipedia.
DAWKA GRANICZNA
– wartość dawki promieniowania jonizującego, wyrażona jako dawka skuteczna lub równoważna, dla określonych osób, pochodząca od kontrolowanej działalności zawodowej, której, poza przypadkami przewidzianymi w ustawie, nie wolno przekroczyć. Według ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 42 poz. 276).
DAWKA NIESKUTECZNA
– ilość substancji chemicznej, niewywierająca ujemnych skutków w testowanym organizmie. Jest niższa od dawki progowej i oznacza, że substancja jest w pełni bezpieczna. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu dokonywania oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzanego przez substancje nowe (Dz. U. nr 16, poz. 138).
DAWKA POCHŁONIĘTA
– jednostka służąca do oceny dawki pochłoniętej energii promieniowania jonizującego, np. przez substancję, tkankę; mierzona w dżulach na kilogram x Grey (J/kgxGy), dawka wyliczana wg wzoru określonego w załączniku nr 1 do ustawy. Według ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 42 poz. 276).
DAWKA PROGOWA
– najmniejsza ilość substancji chemicznej, która po wniknięciu do organizmu wywołuje określony skutek biologiczny lub kliniczny u 5,0% organizmów testowanych.
DAWKA RÓWNOWAŻNA
– dawka wyliczona wg wzoru określonego w załączniku nr 1 do ustawy. Według ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 42 poz. 276).
DAWKA SKUTECZNA (efektywna)
– dawka wyliczona wg wzoru określonego w załączniku nr 1 do ustawy. Według ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 42 poz. 276).
DAWKA SKUTECZNA MEDIALNA (ED50)
– taka dawka substancji, która powoduje określone zmiany biologiczne lub kliniczne u 50,0% organizmów testowanych.
DAWKA ŚMIERTELNA BEZWZGLĘDNA (LD100)
– najmniejsza dawka substancji chemicznej powodująca śmierć 100% organizmów testowanych.
DAWKA ŚMIERTELNA MEDIALNA (LD50)
– to dawka powodująca śmierć 50,0% badanych organizmów.
DE IURE (łac.)
– zgodnie z obowiązującym prawem. Według W. Kopaliński Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1983 r.
DECYBEL (dB)
– 0,1 bela (B). – patrz „bel”.
DEGAZACJA
– wymagany okres, w którym artykuły sterylizowane tlenkiem etylenu zostaną pozbawione jego toksycznego działania, przy czym okres wietrzenia zależy od warunków: temperatury i wentylacji oraz rodzaju materiału, z którego wykonane są artykuły medyczne.
DEKLARACJA WYTWÓRCY
– deklaracja wystawiona przez wytwórcę maszyny przewidzianej do wbudowania w inną maszynę. Deklaracja ta powinna zawierać m. in. ostrzeżenie, że maszyna nie powinna być oddawana do użytku aż do momentu, gdy maszyna, do której ma być wbudowana, uzyska deklarację zgodności WE z postanowieniami Dyrektywy Maszynowej. Według Dyrektywy Maszynowej 98/37/WE z 22.06.1998 r. (Dz. Urz. WE, […]
DEKLARACJA ZGODNOŚCI
– oświadczenie producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami. Według ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.). Wg PN-EN 45014 Ogólne kryteria dotyczące deklaracji zgodności wydawanej przez […]
DEKLARACJA ZGODNOŚCI WE
– procedura, za pomocą której producent lub jego upoważniony przedstawiciel stwierdza, że maszyna lub element bezpieczeństwa, wprowadzone do obrotu, spełniają zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, które ich dotyczą. Deklaracja zgodności WE powinna zawierać: nazwę i adres producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela; opis maszyny; wyszczególnienie aktów prawnych, których wymagania spełnia maszyna; nazwę i […]
DEKOMPRESJA
– kontrolowany proces obniżania ciśnienia oddziałującego na organizm nurka, prowadzony zgodnie z procedurą prac podwodnych. Według ustawy z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych (Dz. U. Nr 199, poz. 1936 z późn. zm.)
DEKONTAMINACJA
– proces niszczenia biologicznych czynników chorobotwórczych przez mycie, dezynfekcję i sterylizację. Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. Nr 234 poz. 1570).
DEMINGA MODEL (pętla
– koncepcja ciągłego doskonalenia. Model zarządzania bezpieczeństwem zawiera następujące elementy: przegląd stanu wyjściowego, polityka bhp, planowanie działań, narzędzia i wprowadzenie, sprawdzenie i poprawianie, zarządzanie przeglądami, kontynuowanie doskonalenia. Proces ten odbywa się w nieprzerwanym cyklu. Według Nowoczesne metody zarządzania bezpieczeństwem. Ocena ryzyka w aspekcie zarządzania bezpieczeństwem. Materiały szkoleniowe Ośrodka Szkolenia Państwowej inspekcji Pracy. Wrocław 2000 r.
DEZYNFEKCJA (1)
– proces redukcji ilości biologicznych czynników chorobotwórczych przez zastosowanie metod fizycznych i chemicznych. Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. Nr 234 poz. 1570).
DEZYNFEKCJA (2)
– proces odkażania, w wyniku którego następuje zniszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych środkami fizycznymi lub chemicznymi w celu przeciwdziałania zakażeniom.
DEZYNSEKCJA
– to tępienie szkodliwych owadów (zwłaszcza pasożytniczych), ich jaj i larw, ze względów sanitarnych i gospodarczych. Dezynsekcję najczęściej wykonuje się przez zastosowanie środków fizycznych (para, ogień, gorące powietrze, promieniowanie ultrafioletowe, mechanicznych (wyłapywanie, trzepanie, oczyszczanie), chemicznych (środki owadobójcze) i biologicznych (zwalczanie za pomocą innych organizmów żywych). Według Wikipedii.
DIELEKTRYK
– ciało bardzo słabo przewodzące prąd elektryczny, zły przewodnik elektryczności (rękawice, chodniki dielektryczne).
DIETA
– ekwiwalent pieniężny na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży służbowej. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 czerwca 1998 r. w sprawie zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. nr 69, poz. 454).
DIOKSYNY
– zanieczyszczenia, będące produktem ubocznym przy wytwarzaniu chlorowanego fenolu, stosowanego w herbicydach, środkach konserwujących drewno, farby itp. Powstają także podczas spalania śmieci zarówno w miejskich spalarniach, jak i domowych paleniskach. Według R.M. Youngson, Collins, Słownik encyklopedyczny Medycyna; RTW 1997 r. W naturalnym środowisku przyrodniczym występują w znikomo małych ilościach. Dioksyny są jedną z najsilniej działających […]
DISRAELI BENJAMIN
– premier Wielkiej Brytanii, współtwórca ustawy o zdrowiu publicznym z 1875 r., autor stwierdzenia: Zdrowie publiczne jest fundamentem, na którym spoczywa dobrobyt ludności i potęga kraju. Troska o zdrowie publiczne jest pierwszym obowiązkiem męża stanu. Według Wikipedii.
DŁUGOTRWAŁY USZCZERBEK NA ZDROWIU
– to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące jednak ulec poprawie. Ocenę stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu […]
DOBRA PRAKTYKA HIGIENICZNA (GHP)
– działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne, które musza być spełnione na wszystkich etapach produkcji lub obrotu, aby zapewnić bezpieczeństwo żywności. GPH odnosi się do bezpieczeństwa żywności. Według ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225).
DOBRA PRAKTYKA INŻYNIERSKA (ZAWODOWA)
– wykorzystanie najnowszej wiedzy inżynierskiej i technicznej do projektowania, produkowania, kontrolowania i użytkowania wyrobów.
DOBRA PRAKTYKA LABORATORYJNA
– 1) sposób planowania, przeprowadzania i dokumentowania badań laboratoryjnych zapewniający wykorzystanie najnowszej wiedzy biologicznej i technicznej oraz wiarygodność i pewność uzyskanych wyników. Według ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 36, poz. 233 z późn. zm); 2) system zapewnienia jakości badań, określający zasady […]
DOBRA PRAKTYKA PRODUKCYJNA (GMP)
– działania, które muszą być podjęte i warunki, które muszą być spełnione, aby produkcja żywności odbywała się w sposób zapewniający jej właściwą jakość zdrowotną, zgodnie z jej przeznaczeniem. GMP odnosi się do bezpieczeństwa żywności. Według ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225).
DOCHODZENIE EPIDEMIOLOGICZNE
Dochodzenie epidemiologiczne Dochodzenie epidemiologiczne to wykrywanie zachorowań, czynnika etiologicznego oraz określanie przyczyn, źródeł, rezerwuarów i mechanizmów szerzenia się choroby zakaźnej lub zakażenia. Minister Zdrowia poprzez rozporządzenia określa: zakażenia i choroby zakaźne, w przypadku wystąpienia których lub podejrzenia wystąpienia przeprowadza się obowiązkowe badania sanitarno-epidemiologiczne, rodzaje obowiązkowych badań sanitarno-epidemiologicznych oraz terminy przeprowadzania tych badań, sposób dokumentowania badań […]
DOJŚCIE
– przejście, stopnie, schody, poręcze, uchwyty, balustrady i pomosty maszyn i urządzeń zainstalowane w celu ułatwienia dostępu do zespołów i mechanizmów oraz wykonywania czynności roboczych, konserwacyjnych i naprawczych. Do każdego stanowiska pracy powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza w świetle niż 2 m. […]
DOKUMENT
– każdy przedmiot lub zapis na komputerowym nośniku informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Według art. 115 § 14 Kodeksu karnego.
DOKUMENT POTWIERDZAJĄCY TOŻSAMOŚĆ
– to dowód osobisty, tymczasowe zaświadczenie tożsamości, paszport, prawo jazdy, legitymację szkolną lub studencką, dokument stwierdzający tożsamość cudzoziemca albo inny dokument potwierdzający tożsamość zaopatrzony w wizerunek twarzy i adres zamieszkania osoby. Według ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).
DOKUMENTACJA BUDOWY
– pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książka obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu – także dziennik montażu. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. […]
DOKUMENTACJA POWYKONAWCZA
– dokumentacja budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).
DOMNIEMANIE ZGODNOŚCI (przywilej)
– prawo do uznawania maszyny za zgodną z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa zawartymi w Dyrektywie Maszynowej pod warunkiem wykonania jej w całkowitej zgodności z normami zharmonizowanymi obejmującymi wszystkie zasadnicze wymagania bezpieczeństwa odnoszące się do tej maszyny. Według Dyrektywy Maszynowej 98/37/WE z 22.06.1998 r. (Dz. Urz. WE, Nr L 207/1 z 23.07.1998 r.)
DOPUSZCZAJĄCY
– wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji i upoważniony pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji energetycznych do wykonywania czynności łączeniowych w celu przygotowania miejsca pracy. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, […]
DOPUSZCZALNE STĘŻENIE W MATERIALE BIOLOGICZNYM
– najwyższy dopuszczalny poziom określonego czynnika lub jego metabolitu w odpowiednim materiale biologicznym lub najwyższą dopuszczalną wartość odpowiedniego wskaźnika, określającego oddziaływanie czynnika chemicznego na organizm; w szczególności materiałem biologicznym są krew i mocz pobrane od pracowników. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem […]
DOSTAWCA SUBSTANCJI LUB PREPARATU
– to każdy producent, importer, dalszy użytkownik lub dystrybutor wprowadzający do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik preparatu, lub też preparat. Według ustawy z dnia 11 stycznia 2001 o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1907/2006 […]
DOSTAWCA WYROBU
– to producent lub importer wyrobu, dystrybutor lub inny uczestnik łańcucha dostaw wprowadzającego wyrób do obrotu. Według ustawy z dnia 11 stycznia 2001 o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie […]
DOSTĘPNE TECHNIKI
– techniki o takim stopniu rozwoju, który umożliwia ich praktyczne zastosowanie w danej dziedzinie przemysłu, z uwzględnieniem warunków ekonomicznych i technicznych oraz rachunku kosztów inwestycyjnych i korzyści dla środowiska, a które to techniki prowadzący daną działalność może uzyskać. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. (Dz. U. Nr 62, poz. 627).
DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE
– to doświadczenie uzyskane w trakcie zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 6 miesięcy; Według ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415).
DOTYK BEZPOŚREDNI
– dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części czynnych. Według PN-IEC 60050-826 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki.
DOTYK POŚREDNI
– dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części przewodzących dostępnych, które znalazły się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji. Według PN-IEC 60050-826 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki.
DOWÓD LEGALIZACJI
– świadectwo legalizacji lub cecha legalizacji umieszczana na przyrządzie pomiarowym, poświadczające dokonanie legalizacji. Według ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach. (tekst jedn. z 2004 r. Dz. U. Nr 243, poz. 2441).
DOZÓR TECHNICZNY
– określone ustawą działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, mienia i środowiska wskutek: rozprężenia cieczy lub gazów znajdujących pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego, wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu, rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych podczas ich magazynowania lub […]
DOZYMETR
– 1) przyrząd do pomiarów całkowitej dawki promieniowania Według R.M. Youngson, Collins Słownik encyklopedyczny. Medycyna; RTW 1997 r.; 2) przyrząd do pomiaru dawek promieniowania jonizującego i aktywności promieniotwórczej preparatów; przyrząd do pomiarów indywidualnej dawki napromieniowania gamma, otrzymanej przez człowieka w czasie pobytu w rejonie skażonym środkami promieniotwórczymi; Według Wikipedia.
DPPL – DUŻY POJEMNIK DO PRZEWOZU LUZEM
– (ang. IBC) to opakowanie przenośne, sztywne lub elastyczne, które ma pojemność: nie większą niż 3,0 m3 – dla materiałów ciekłych i stałych II i III grupy pakowania; nie większą niż 1,5 m3 – dla materiałów stałych I grupy pakowania, w przypadku DPPL elastycznego, ze sztywnego tworzywa sztucznego, złożonego, tekturowego lub drewnianego; nie większą niż 3,0 m3 […]
DPPL DREWNIANY
– to sztywny lub rozbieralny korpus drewniany z wykładziną wewnętrzną (ale bez opakowań wewnętrznych) wraz z odpowiednim wyposażeniem obsługowym i konstrukcyjnym. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia […]
DPPL ELASTYCZNY
– to korpus wykonany z folii, z tkaniny tekstylnej lub z innego materiału elastycznego, albo z ich kombinacji, i jeżeli to konieczne, z wewnętrzną wykładziną lub wkładką wraz z niezbędnym wyposażeniem i urządzeniami do manipulowania. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i […]
DPPL METALOWY
– to korpus metalowy wraz z odpowiednim wyposażeniem obsługowym i wyposażeniem konstrukcyjnym. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. Nr 27, poz. […]
DPPL NAPRAWIONY
– to DPPL metalowy, DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego lub DPPL złożony, który po uszkodzeniu mechanicznym lub z innego powodu (np. korozji, pęknięcia lub innych stwierdzonych objawów zmniejszenia wytrzymałości w stosunku do wymaganej dla danego typu konstrukcji) został poddany naprawie w celu przywrócenia jego zgodności z typem konstrukcji i umożliwienia przejścia przez ten DPPL z […]
DPPL PRZEROBIONY
– to DPPL metalowy, DPPL ze sztywnego tworzywa sztucznego lub DPPL złożony, który jest wytworzony jako typ UN zob. NUMER UN) z typu nie będącego typem UN; lub powstał w wyniku przetworzenia jednego typu UN na inny typ UN. DPPL przerobiony podlega tym samym wymaganiom ADR, co nowy DPPL tego samego typu. Według oświadczenia rządu […]
DPPL TEKTUROWY
– to duży pojemnik z tektury, z oddzielnymi pokrywami – górną i dolną, albo bez tych pokryw, ewentualnie z wykładziną wewnętrzną (ale bez opakowań wewnętrznych) oraz z odpowiednim wyposażeniem obsługowym i konstrukcyjnym. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej […]
DPPL ZABEZPIECZONY
– to (dla DPPL metalowych) oznacza DPPL wyposażony w dodatkowe zabezpieczenie od uderzeń, np. w postaci konstrukcji wielowarstwowej (typu „sandwich”) lub dwuściennej, albo obudowy w postaci ramy lub kratownicy metalowej. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego […]
DPPL ZE SZTYWNEGO TWORZYWA SZTUCZNEGO
– to duży pojemnik, którego korpus jest wykonany ze sztywnego tworzywa sztucznego (określenie „tworzywo sztuczne” użyte w odniesieniu do naczyń wewnętrznych DPPL złożonych obejmuje również inne materiały polimeryczne, takie jak guma itp.), który może być zaopatrzony w wyposażenie konstrukcyjne oraz odpowiednie urządzenia obsługowe. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie […]
DPPL ZŁOŻONY Z NACZYNIEM WEWNĘTRZNYM Z TWORZYWA SZTUCZNEGO
– to DPPL składający się z elementu konstrukcyjnego w postaci sztywnej osłony zewnętrznej wokół naczynia wewnętrznego z tworzywa sztucznego oraz z wyposażenia obsługowego i urządzeń manipulacyjnych. Jest on tak wykonany, że po złożeniu naczynie wewnętrzne i osłona zewnętrzna tworzą nierozdzielną jednostkę, która jako całość będzie napełniana, składowana, przewożona i opróżniana. Według oświadczenia rządu polskiego z […]
DRABINA
– zestaw szeregu równomiernie rozmieszczonych szczebli trwale połączonych podłużnicami. i służący do pokonywania różnicy poziomów w komunikacji pieszej. Dotyczy również drabin trwale umocowanych. Optymalna szerokość drabiny 400-600 mm; optymalny kąt nachylenia drabiny przystawnej – ok. 75° do poziomu.
DRĄŻEK IZOLACYJNY
– drążek służący do wykonywania czynności obsługowych lub naprawczych przy urządzeniu będącym pod napięciem, przy zachowaniu warunku izolowania obsługującego od tego urządzenia.
DRGANIA MECHANICZNE (wibracja)
– przekazywanie energii ze źródła drgań do organizmu człowieka przez określone części ciała będące w kontakcie z drgającym źródłem. Długotrwałe narażenie powoduje zmiany chorobowe w układzie krążenia, nerwowym i kostno-stawowym. Wg PN-N-01352: 1991. Drgania. Zasady wykonywania pomiarów na stanowiskach pracy. PN-N-01353: 1991 Drgania. Dopuszczalne wartości przyspieszenia drgań oddziałujących na organizm człowieka przez kończyny górne i […]
DROGA
– budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Według ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. (Dz. U. Nr 200, poz. 1953). Droga powinna mieć w szczególności: jezdnię – […]
DROGA EWAKUACYJNA
– najkrótsze połączenie pomiędzy pomieszczeniami budynku, a wyjściem ewakuacyjnym prowadzącym na zewnątrz budynku, umożliwiające ewakuację ludzi lub mienia. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
DTR
– dokumentacja techniczno–ruchowa – dokumentacja wydawana przez producentów maszyn, kotłów lub innych urządzeń technicznych, której znajomość i przestrzeganie zapewnia bezpieczną eksploatację tych maszyn lub urządzeń. (zob. INSTRUKCJA OBSŁUGI).
DWUTLENEK WĘGLA
– (CO2) w temperaturze pokojowej jest to bezbarwny, bezwonny i niepalny gaz, dobrze rozpuszczalny w wodzie i cięższy od powietrza (ok. 1,5 raza). Pod normalnym ciśnieniem przechodzi ze stanu stałego do gazowego (sublimuje) z pominięciem fazy ciekłej w temperaturze -78,5°C (suchy lód). Pod zwiększonym ciśnieniem (5,1 atm) można go jednak skroplić w temperaturze -57°C. Dwutlenek […]
DYM
– zanieczyszczenia nie związane z powietrzem, pochodzące ze spalin, zawierające popiół, sadzę, związki metali, wodę, gazy i pary oraz składniki smoliste. Cząstki występujące w dymie mają wielkość od 0,01 do 1,0 µm.
DYREKTYWA RADY NR 2000/39/EC z 8 czerwca 2000 r.
rozszerzająca wykaz substancji chemicznych, dla których określono graniczne normatywy higieniczne.
DYREKTYWA RADY NR 80/1107/EWG z 27 listopada 1980 r. oraz jej nowelizacja: dyrektywa nr 88/642/EWG z 16 grudnia 1988 r
– dotyczą ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych. W Polsce odpowiednikiem tej dyrektywy jest rozporządzenie MPiPS z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bhp (Dz. U. nr 91, poz. 811).
DYREKTYWA RADY NR 86/188/EWG z 12 maja 1986 r.
– dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na hałas w środowisku pracy.
DYREKTYWA RADY NR 90/270/EWG z 29 maja1990 r.
– dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe. Dyrektywa „skonsumowana” (implementowana) przez rozporządzenie MPiOS z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz. U. nr 148, poz. 973).
DYREKTYWA RADY NR 91/322/EWG z 29 maja 1991 r. oraz dyrektywa nr 96/94/WE z 18 grudnia 1996 r.
– dotyczące ustalenia wartości dopuszczalnych stężeń substancji chemicznych i uzupełniające dyrektywę nr 80/1107/EWG. Odpowiednik polski – rozporządzenie MPiPS z 9 lipca 1996 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 86, poz. 394); rozporządzenie Prezesa RM z 28 maja 1996 r. w sprawie powołania Międzyresortowej Komisji ds. […]
DYREKTYWA RADY NR 98/24/WE z 7 kwietnia 1998 r.
– dotyczy bezpieczeństwa i ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych w środowisku pracy.
DYREKTYWA UE
– to przepisy ustalone przez właściwe instytucje Unii Europejskiej, które w zakresie zawartych w nich celów są wiążące dla każdego wskazanego państwa członkowskiego, lecz które pozostawiają władzom krajowym swobodę w zakresie wyboru form i metod ich wprowadzania. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników […]
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA
– dyrektywy Wspólnoty Europejskiej, uchwalone zgodnie z zasadami zawartymi w uchwale Rady Unii Europejskiej z dnia 7 maja 1985 r., w sprawie nowego podejścia do harmonizacji technicznej oraz normalizacji. Według ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.).
DYSPONENT JEDNOSTKI (ratowniczej)
– zakład opieki zdrowotnej, w którego skład wchodzą jednostki systemu ratowniczego: szpitalne oddziały ratunkowe, zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego – zwane dalej „jednostkami systemu”, na których świadczenia z dysponentami jednostek zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz umowy na wykonywanie medycznych czynności ratunkowych. Z systemem współpracują jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane […]
DYSTRYBUTOR
– to osoba fizyczna lub prawna mająca siedzibę na terytorium UE, w tym osoba prowadząca handel detaliczny, która wyłącznie magazynuje oraz wprowadza do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik preparatu udostępniając ją stronom trzecim. Według ustawy z dnia 11 stycznia 2001 o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 […]
DZIAŁALNOŚĆ SOCJALNA
– usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej oraz udzielanie pomocy materialnej pracownikom – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe. Według ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j. tekst: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z […]
DZIAŁANIA INTERWENCYJNE
– działania, które zapobiegają narażeniu lub zmniejszają narażenie ludzi w wyniku zdarzenia radiacyjnego, polegające na oddziaływaniu na źródło promieniowania jonizującego, źródło skażeń promieniotwórczych, drogi rozprzestrzeniania tych skażeń oraz na ludzi. Według ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 42 poz. 276).
DZIAŁANIA KORYGUJĄCE
– działania podjęte w celu usunięcia przyczyn istniejącej niezgodności lub innej niepożądanej sytuacji oraz w celu niedopuszczenia do ich ponownego wystąpienia. Według PN-N-18001. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania.
DZIAŁANIA RATOWNICZE
– każda czynność podjęta w celu ochrony życia, zdrowia i mienia, a także likwidacji źródła powstawania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Według ustawy o ochronie przeciwpożarowej ((Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380) oraz ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. ( Dz. U. Nr 191 poz. […]
DZIAŁANIA SZKODLIWE SUBSTANCJI
– to ostre działanie toksyczne, działanie drażniące, żrące, uczulające, przewlekłe działanie toksyczne, działanie mutagenne, rakotwórcze oraz szkodliwe działanie na rozrodczość.
DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE
– działania podjęte w celu usunięcia przyczyn potencjalnej niezgodności lub innej niepożądanej sytuacji oraz w celu niedopuszczenia do ich wystąpienia. Według PN-N-18001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania.
DZIAŁKA BUDOWLANA
– wydzielona część terenu, przeznaczona pod zabudowę, na której znajdują się już budynki, lub dla której wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690 z p. zm.).
DZIENNIK BUDOWY
– dokument przeznaczony do rejestracji (w formie wpisów) przebiegu robót budowlanych oraz wszystkich zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku ich wykonywania i mających znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonywania budowy, rozbiórki lub montażu, których stwierdzenie po zakończeniu robót budowlanych byłoby utrudnione lub niemożliwe. Z zapisów ma wynikać wyraźnie kolejność i sposób wykonywania budowy, rozbiórki lub […]
DŻUL (J)
– jednostka pracy i energii w układzie SI – praca, którą wykonuje na drodze 1 m siła 1 Niutona (N). 1J = 1N x 1m; 1J = 0,24 kalorii. Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, 1999 r.
DŹWIĘK
– to wrażenie słuchowe spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym (ciele stałym, płynie, gazie). Częstotliwość fal, które są słyszalne dla człowieka, zawarte są w paśmie między wartościami granicznymi od ok. 16-20 Hz do ok. 16-20 kHz. Według Wikipedii.
DŹWIGNICA
– środek transportu o ograniczonym zasięgu i przerywanym ruchu, przeznaczony do przemieszczania osób lub ładunków (wciągarki, suwnice, żurawie, układnice, wyciągi towarowe, dźwigi).
DZWON NURKOWY
– zbiornik ciśnieniowy, którego konstrukcja i wyposażenie pozwalają na transportowanie nurków pod powierzchnię wody. Według ustawy z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych (Dz. U. Nr 199, poz. 1936 z późn. zm.).
