- KWALIFIKACJA BUDYNKÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI
- ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
- CZYNNIKI FIZYCZNE (szkodliwe lub uciążliwe)
- GRUPY POŻARÓW
- NIUTON (N)
- CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE
- MIKROKLIMAT ZIMNY
- MIKROKLIMAT GORĄCY
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE NATĘŻENIE (NDN) fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia
- NARAŻENIE ZAWODOWE (ekspozycja zawodowa)
“OKO SPAWACZA”
– ostre zapalenie spojówek występujące kilka godzin po ekspozycji nie osłoniętego oka na silne promieniowanie nadfioletowe z łuku elektrycznego podczas spawania. Oczy wykazują wyraźny odczyn zapalny, a zewnętrzna warstwa rogówki ulega złuszczeniu odsłaniając nerwy rogówki. Występuje ostry ból, łzawienie oraz nie kontrolowany skurcz mięśni prowadzący do zamknięcia oka. Do odnowy nabłonka dochodzi po kilku dniach. […]
OBCIĄŻENIE DYNAMICZNE
– powstaje podczas pracy dynamicznej (wysiłku dynamicznego), gdy występuje znaczna aktywność ruchowa (np. ręczne kopanie dołów), powodująca pobudzenie układów krążenia i oddechowego. Jego wielkość określa się przez wyliczenie wydatku energetycznego. Według Konsultant Regionalnego Ośrodka BHP, Materiał szkoleniowy, Tom II Ergonomia, Wybrane problemy psychologii pracy Z. Błaszczyk, SEKA S.A. 2008 r.
OBCIĄŻENIE OGNIOWE
– całkowita energia cieplna, która może powstać przy spalaniu materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu, strefie pożarowej lub składowisku materiałów stałych, przypadająca na jednostkę powierzchni tego obiektu. Minimalną wielkość obciążenia ogniowego określa się na poziomie Q < 500 MJ/m2 (około 25 kg drewna na m2), a maksymalną Q > 4000 MJ/m2. Według Bezpieczeństwo i Higiena […]
OBCIĄŻENIE STATYCZNE
– powstaje podczas pracy statycznej (wysiłku statycznego), gdy mięśnie pozostają długo i w napięciu, w pozycji wymuszonej (np. na kolanach), prowadzi do niedokrwienia mięśni, a co za tym idzie, do ich zmęczenia i zmniejszenia efektywności działania. Według Konsultant Regionalnego Ośrodka BHP, Materiał szkoleniowy, Tom II Ergonomia, Wybrane problemy psychologii pracy Z. Błaszczyk, SEKA S.A. 2008 […]
OBIEKT BUDOWLANY
– a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, b) budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, c) obiekt małej architektury. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).
OBIEKT MAŁEJ ARCHITEKTURY
– niewielkie obiekty, np. kultu religijnego, jak kapliczki, krzyże przydrożne i figury, ponadto posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku jak: piaskownice, huśtawki, drabinki i śmietniki. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 […]
OBOWIĄZEK UDZIELENIA PIERWSZEJ POMOCY
– kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, obowiązany jest w miarę posiadanych możliwości do niezwłocznego udzielenia pierwszej pomocy i do niezwłocznego zawiadomienia centrum powiadamiania ratunkowego. Według ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.).
OBSZAR ODDZIAŁYWANIA OBIEKTU
– teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie odrębnych przepisów, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) .
OBUDOWA DŹWIĘKOCHŁONNA
– obudowa źródła dźwięku mająca za zadanie odizolowanie źródła dźwięku od środowiska. Prawidłowo wykonane obudowy mogą zmniejszyć poziom natężenia dźwięku o 20 do 30 dB. W przypadku obudowy częściowej jej skuteczność zmniejsza się o około 10 dB. Obudowy stosuje się najczęściej na źródła dźwięku o wysokim poziomie natężenia (120 dB). Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe […]
OBWÓD FELV
– obwód napięcia bardzo niskiego, nie zapewniający niezawodnego oddzielenia elektrycznego od innych obwodów; obwód może mieć uziemienie robocze; napięcie bardzo niskie jest stosowane ze względów funkcjonalnych, a nie w celu ochrony przeciwporażeniowej.
OBWÓD INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
– zespół elementów instalacji elektrycznej wspólnie zasilanych i chronionych przed przetężeniami wspólnym zabezpieczeniem.
OBWÓD ODBIORCZY (obwód końcowy)
– obwód, do którego są przyłączone bezpośrednio odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda wtyczkowe.
OBWÓD PELV
– obwód napięcia bardzo niskiego, z uziemieniem roboczym, zasilany ze źródła bezpiecznego, zapewniający niezawodne oddzielenie elektryczne od innych obwodów.
OBWÓD SELV
– obwód napięcia bardzo niskiego, bez uziemienia roboczego, zasilany ze źródła bezpiecznego, zapewniający niezawodne oddzielenie elektryczne od innych obwodów. Według www.elektryk.zst.edu.pl.
OCENA RYZYKA
– 1) proces analizowania ryzyka i wyznaczania dopuszczalności ryzyka. Według PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego; 2) wydawanie opinii (sądu) o ryzyku obejmujące: a) analizę ryzyka, b) wartościowanie ryzyka, c) decyzję o akceptacji ryzyka lub działaniach w celu zmniejszenia (redukcji) ryzyka. Według Nowoczesne metody zarządzania bezpieczeństwem. Ocena ryzyka […]
OCENA ZGODNOŚCI
– 1) wyroby wprowadzane do obrotu lub oddawane do użytku podlegają ocenie zgodności z: a) zasadniczymi wymaganiami albo b) szczegółowymi wymaganiami albo c) zasadniczymi lub szczegółowymi wymaganiami określonymi w odrębnych ustawach. Dokonanie oceny zgodności jest obowiązkowe przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu lub oddaniem do użytku. Niezależnie od oceny zgodności dozwolone jest dokonywanie dobrowolnej oceny zgodności […]
OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA
– jest to jednostka umundurowana, wyposażona w specjalistyczny sprzęt, przeznaczona w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Bezpośredni udział w działaniach ratowniczych mogą brać członkowie ochotniczych straży pożarnych, którzy ukończyli 18 lat i nie przekroczyli 60 lat, posiadają aktualne badania lekarskie dopuszczające do udziału w działaniach ratowniczych oraz odbyli szkolenie […]
OCHRONA PRACY
– 1) art. 24 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: „Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy”. Według art. 24 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; 2) ogólnie przyjęty skrót ochrony człowieka w procesie pracy. Obejmuje ona m.in. zagadnienia techniczne, higieniczne, sanitarne, organizacyjne, prawne i wychowawcze. Ochrona pracy jest dziedziną, w której prawo najgłębiej […]
OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA
– zespół środków technicznych zapobiegających porażeniom prądem elektrycznym ludzi i zwierząt w normalnych i zakłóceniowych warunkach pracy urządzeń elektrycznych; w urządzeniach niskiego napięcia rozróżnia się ochronę przeciwporażeniową przed dotykiem bezpośrednim (ochronę podstawową), przed dotykiem pośrednim (ochronę dodatkową) oraz ochronę uzupełniającą.
OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA PRZED DOTYKIEM BEZPOŚREDNIM (ochrona podstawowa)
– zespół środków technicznych chroniących przed zetknięciem się człowieka lub zwierzęcia z częściami czynnymi oraz przed pojawieniem się napięcia na częściach przewodzących nie znajdujących się pod napięciem w warunkach normalnej pracy instalacji.
OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA PRZED DOTYKIEM POŚREDNIM (ochrona dodatkowa)
– zespół środków technicznych chroniących przed, wynikłymi z uszkodzenia ochrony przeciwporażeniowej podstawowej, skutkami zetknięcia się człowieka lub zwierzęcia z częściami przewodzącymi i/lub częściami obcymi. Według www. elektryk.zst.edu.pl.
OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
– przedsięwzięcia mające na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez: a) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego zagrożenia, b) zapewnienie sił i środków do zwalczania pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń, c) prowadzenie działań ratowniczych. Według ustawy z dnia 24 sierpnia […]
OCHRONA ŚRODOWISKA
– podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej. Polega w szczególności na racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom, przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, […]
OCHRONNIKI SŁUCHU
– środek ochrony indywidualnej służący do ograniczenia narażenia pracownika na hałas w przypadku gdy mimo zastosowanych metod technicznych poziom natężenia hałasu przekracza dopuszczalne normatywy. Należą do nich: wkładki przeciwhałasowe, nauszniki przeciwhałasowe i specjalne typy ochronników słuchu jak np. hełmy przeciwhałasowe, ochronniki słuchu o regulowanym tłumieniu itp.).
OCHRONY GŁOWY
– środki ochrony indywidualnej zabezpieczające głowę pracownika przed urazami spowodowanymi uderzeniem przez spadające przedmioty oraz uderzeniem głową o wystające elementy konstrukcyjne. Najczęściej stosowane są hełmy ochronne, które mogą dodatkowo chronić przed porażeniem prądem elektrycznym, wysoką temperaturą, odpryskami stopionego metalu, warunkami atmosferycznymi.
OCHRONY OCZU I TWARZY
– środki chroniące oczy i twarz pracownika przed działaniem czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy. Można je podzielić na: okulary ochronne, gogle ochronne, osłony twarzy, tarcze ochronne, kaptury ochronne.
ODBŁYŚNIK
ODBŁYŚNIK – element oprawy oświetleniowej służący do zmiany rozkładu przestrzennego strumienia świetlnego źródła, głównie przez wykorzystanie zjawiska odbicia światła. Odbłyśnik może odbijać światło kierunkowo lub w sposób rozproszony. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
ODCINEK PIELĘGNACYJNY
– podstawowa jednostka funkcjonalna i organizacyjna oddziału lub pododdziału działająca według kryterium płci, wieku lub wymagań epidemiologicznych, obsługiwana przez jeden zespół pielęgniarski; w szczególnych przypadkach odcinek pielęgnacyjny może być organizowany w zależności od innych wymagań specjalnych, takich jak progresja w postępowaniu leczniczym bez uwzględnienia czynnika płci, wieku lub specjalności medycznej. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z […]
ODDANIE DO UŻYTKU
– pierwsze na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) — strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodne z przeznaczeniem użycie wyrobu, który nie został wprowadzony do obrotu. Według ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr […]
ODGROMNIK
– (ogranicznik przepięć, ochronnik przepięciowy) jest urządzeniem chroniącym przed przepięciami elektrycznymi w sieci elektroenergetycznej. Przepięcia mogą powstać podczas np. załączania lub wyłączania nieobciążonej linii napowietrznej lub przy uderzeniu piorunu w linię napowietrzną i mogą one spowodować zniszczenie izolacji i innych elementów sieci. Ponieważ odgromniki są urządzeniami stosunkowo drogimi, są stosowane tylko do ochrony ważnych elementów […]
ODLEGŁOŚCI MIĘDZY BUDYNKAMI I TERENOWYMI URZĄDZENIAMI BUDOWLANYMI
– mierzy się w miejscu najmniejszego oddalenia, przy czym dopuszcza się przyjmowanie wymiarów bez uwzględnienia grubości tynków i okładzin zewnętrznych.). Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
ODLEWNIA METALI
– zakład pracy lub jego część zajmujący się wytwarzaniem odlewów ze stopów żelaza i metali nieżelaznych. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w odlewniach metali (Dz. U. z 2000 r. Nr 3, poz. 37).
ODPADY KOMUNALNE
– odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
ODPADY MEDYCZNE
– odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny.
ODPADY NIEBEZPIECZNE
odpady niebezpieczne są to odpady: 1) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub 2) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek […]
ODPADY OBOJĘTNE
– odpady, które nie ulegają istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; są nierozpuszczalne, nie wchodzą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powodują zanieczyszczenia środowiska lub zagrożenia dla zdrowia ludzi, nie ulegają biodegradacji i nie wpływają niekorzystnie na materię, z która się kontaktują; ogólna zawartość zanieczyszczeń w tych odpadach oraz zdolność do ich wymywania, a także […]
ODPADY ULEGAJĄCE BIODEGRADACJI
– odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów.
ODPADY WETERYNARYJNE
– odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach.
ODPADY Z WYPADKÓW
– są to odpady powstające podczas prowadzenia akcji ratowniczej lub gaśniczej, z wyłączeniem odpadów powstałych w wyniku poważnej awarii lub poważnej awarii przemysłowej. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z późn. zm.).
ODPOCZYNEK KIEROWCY
– każdy nieprzerwany okres, co najmniej jednej godziny, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem. Według ustawy z 24 sierpnia 2001 r. o czasie pracy kierowców. (Dz. U. nr 123, poz. 1354 z późn. zm.).
ODPORNOŚĆ NA ZABURZENIA ELEKTROMAGNETYCZNE
– zdolność urządzeń do działania zgodnie z przeznaczeniem bez ograniczania wykonywanych funkcji w przypadku wystąpienia zaburzeń elektromagnetycznych. Według ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej (Dz. U. Nr 82, poz. 556).
ODPORNOŚĆ POŻAROWA BUDYNKU
– odporność na działanie ognia elementów (materiałów) konstrukcyjnych budynku. Jest to wielkość umowna, która niezbędna jest do określania odporności ogniowej elementów i stopnia rozprzestrzeniania się ognia przez te elementy. Ustanowiono 5 klas odporności pożarowej budynków oznaczonych literami A, B, C, D i E w zależności od: obciążenia ogniowego, liczby ludzi przebywających w budynku, przeznaczenia budynku, […]
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKÓW
– pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. Pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Pracodawca jest obowiązany wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody. […]
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA PRACOWNIKÓW
– za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować: 1) karę upomnienia; 2) karę nagany. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, […]
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ
– kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt. Odpowiedzialność ta ponoszona jest również wówczas, gdy producent (lub inna odpowiedzialna osoba) nie przyczynił się do powstania szkody. Odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie można wyłączyć ani ograniczyć. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt […]
ODPRAWA POŚMIERTNA
– przysługuje rodzinie od zakładu pracy w razie śmierci pracownika – w tym także spowodowanej wypadkiem lub chorobą zawodową – w czasie trwania stosunku pracy lub w okresie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. Wysokość odprawy wynosi: a) 1-miesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat, b) […]
ODSTĘP ELEKTRYCZNY
– odstęp w powietrzu, który zabezpiecza przed przeskokiem elektrycznym podczas prac pod napięciem. Zgodnie z terminologią ogólną jest to minimalny odstęp pomiędzy dwiema elektrodami, reprezentującymi dwie części pod napięciem lub części pod napięciem i części uziemione, wymagany w celu stwierdzenia, że znikome jest prawdopodobieństwo wystąpienia przeskoku elektrycznego pod wpływem ekstremalnych naprężeń elektrycznych odpowiadających przewidywanym warunkom […]
ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE
– pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze: 1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, 2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracodawca może […]
ODZIEŻ OCHRONNA
– środek ochrony indywidualnej zabezpieczający pracownika przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych występujących w środowisku pracy. Przede wszystkim odzież ta zabezpiecza przed zagrożeniami: mechanicznymi, chemicznymi, biologicznymi, promieniowaniem. Są to: płaszcze, peleryny, kurtki, kombinezony, fartuchy przednie, kaptury, kapelusze, czapki i inne. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
ODZYSK
– wszelkie działania nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania; odzysk energii – termiczne przekształcenie odpadów w celu odzyskania energii. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach […]
OGRZEWANIE POMIESZCZEŃ PRACY
– w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14oC (287oK), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18oC […]
OKRESOWE BADANIE
– badanie kontrolne znajdujących się w obrocie ciśnieniowych urządzeń transportowych stwierdzające ich zgodność podczas eksploatacji z wymaganiami określonymi w umowie ADR. Według ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671 z późn. zm.).
OLEJE ODPADOWE
– są to wszelkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. […]
OLŚNIENIE
– 1) warunki widzenia, w których występuje zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów, spowodowane nadmierną luminancją albo nadmiernym jej kontrastem przestrzennym lub czasowym. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK,2006 r.; 2) olśnienie jest doznawane wywołanym jaskrawymi powierzchniami występującymi w polu widzenia i może być doznawane jako przykre lub przeszkadzające. Olśnienie spowodowane odbiciami […]
OŁÓW (Pb)
– pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 82. W powietrzu występuje w postaci aerozolu. Pochodzi głównie ze spalin samochodowych. Dodawany jest do benzyny jako środek przeciwstukowy. Jest silnie trujący. Średnie stężenie ołowiu w powietrzu wynosi od 1 do 3 µg/m³. W godzinach szczytu komunikacyjnego w miastach dochodzi do 25 – 30 µg/m³. Według Karty charakterystyki substancji […]
OM
– jednostka oporu elektrycznego w układzie SI. Jest to opór między dwoma punktami przewodnika, gdy przyłożenie między tymi punktami różnicy potencjałów 1 wolta wywołuje przepływ prądu o natężeniu 1 ampera. Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, 1999 r.
OPARZENIE
– uszkodzenie tkanki miękkiej (skóry, błon śluzowych, a w oparzeniach głębszych także tkanki podskórnej i mięśni) spowodowane działaniem energii: cieplnej, chemicznej, elektrycznej, promieniowania. Ze względu na głębokość uszkodzenia skóry lub tkanki podskórnej wyróżnia się 4 stopnie oparzeń. Według B. Rączkowski, Bhp w praktyce, ODDK Gdańsk 2009 r.
OPARZENIE ELEKTROTERMICZNE
– następuje w wyniku przepływu dużego prądu rażeniowego przez różne tkanki, również w głębi ciała. Uszkodzenia mogą być głębokie, trudne do stwierdzenia z zewnątrz. Szczególnie groźne są cieplne uszkodzenia ważnych nerwów, naczyń krwionośnych, ścięgien i końców mięśni. Według E. Musiał, Zagrożenia pochodzące od urządzeń elektrycznych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992 r.
OPARZENIE ŁUKOWE
– oparzenie łukiem elektrycznym mające podobną naturę jak inne znane przypadki oparzeń, np. gorącym płynem lub gorącym metalem. Ciepło przenika od zewnątrz do wnętrza ciała. Najbardziej są uszkodzone tkanki zewnętrzne. Wysoka temperatura łuku i skażenie parami metali sprawiają, że leczenie jest trudne. Według E. Musiał, Zagrożenia pochodzące od urządzeń elektrycznych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa […]
OPASKA UCISKOWA
– opaska przewiązana wokół kończyny oraz zawiązana na tyle mocno, by ucisnąć naczynia krwionośne tętnicze i zatrzymać przepływ krwi. Opaski uciskowe stosowane są w chirurgii w celu stworzenia tzw. suchego pola operacyjnego oraz w stanach nagłych do zatrzymania silnego krwawienia z tętnicy lub z dużej żyły. Pozostawione ponad godzinę mogą wywołać poważne powikłania , łącznie […]
OPERATOR
– 1) osoba, która wykonuje czynności związane z zainstalowaniem, obsługiwaniem, regulowaniem, konserwowaniem, czyszczeniem, naprawianiem lub transportowaniem maszyny. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228); 2) pracownik, któremu powierzono zadanie użytkowania maszyny. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. […]
OPERATOR SIECI GAZOWEJ
– jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa gazowniczego posiadająca koncesję na przesyłanie i dystrybucję paliw gazowych siecią gazową, odpowiedzialna za ruch sieciowy. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. Nr 97, poz. 1055).
OPÓR ELEKTRYCZNY (opór elektryczny czynny; rezystancja; oporność elektryczna)
– stosunek różnicy potencjałów na końcach elementu elektrycznego do natężenia prądu przepływającego przez niego. Jest to zatem miara oporu, jaki dany element stawia przepływowi ładunku elektrycznego. Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, 1999 r.
OPRAWA OŚWIETLENIOWA
– inaczej lampa – urządzenie elektryczne, którego celem jest zamocowanie źródła światła (jednego lub wielu) i połączenie go z instalacją elektryczną (np. za pomocą oprawki) w sposób ułatwiający jego ewentualną wymianę, nadanie odpowiedniego kierunku strumieniowi świetlnemu, rozproszenie go lub skupienie w odpowiednim miejscu poprzez zastosowanie np. odbłyśnika, soczewki lub rozpraszającego klosza. Oprawa oświetleniowa czasami zawiera […]
ORGANIZACJA
– spółka, korporacja, firma, przedsiębiorstwo, organ władzy lub instytucja, albo jakakolwiek ich część lub kombinacja, samodzielna lub nie, publiczna lub prywatna, o własnych zadaniach i administracji. Według PN-N-18001:2004. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania.
ORGANIZACJA STANOWISKA PRACY
– suma działań technicznych, ekonomicznych i organizacyjnych skierowanych na stworzenie optymalnego połączenia siły roboczej i środków produkcji oraz zapewnienie właściwych warunków pracy człowiekowi. Stanowiska pracy powinny być urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nich czynności oraz psychofizycznych właściwości pracowników, przy czym wymiary wolnej (nie zajętej przez urządzenia) powierzchni stanowiska pracy powinny zapewnić pracownikom swobodę ruchu […]
ORGANIZACJA ZWIĄZKOWA REPREZENTUJĄCA PRACOWNIKÓW
– organizacja związkowa zrzeszająca pracowników, dla których układ jest zawierany. Dotyczy to również zrzeszenia (federacji) związków zawodowych, w skład którego wchodzą te organizacje związkowe, a także ogólnokrajowej organizacji międzyzwiązkowej (konfederacji) zrzeszającej takie organizacje związkowe lub zrzeszenia (federacje) związków zawodowych. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. 2019 poz. 1040, zm.: Dz.U. […]
ORGANIZATOR KSZTAŁCENIA
rodzaj publicznych placówek i ośrodków, o których mowa w art.68a ust.1 pkt2 ustawy o systemie oświaty (Dz.U. z2004r. Nr256, poz1. Kształcenie ustawiczne jest organizowane i prowadzone w:1) publicznych i niepublicznych szkołach dla dorosłych,2) publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego,z zastrzeżeniem ust. 2.2. ;3) publiczne i niepubliczne placówki […]
ORGANIZM
– rozumie się przez to każdą jednostkę biologiczną, komórkową lub niekomórkową, zdolną do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego; Według ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (t.j.. Dz. U. z 2019 r. poz. 706).
ORGANIZM GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANY (GMO)
– rozumie się przez to organizm inny niż ludzki, w którym materiał genetyczny został zmieniony w sposób niezachodzący w warunkach naturalnych wskutek krzyżowania lub naturalnej rekombinacji, w szczególności przy zastosowaniu technik:a)rekombinacji kwasów nukleinowych obejmujących formowanie nowych kombinacji materiału genetycznego przez włączenie cząsteczek kwasu nukleinowego otrzymanego w dowolny sposób poza organizmem do wirusa, plazmidu bakterii lub wektora […]
ORGANY ADMINISTRACJI
– ministrowie, centralne organy administracji rządowej, wojewodowie, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących środowiska i jego ochrony. Według ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony […]
ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY Nadzór nad przestrzeganiem warunków pracy sprawują specjalnie do tego powołane instrukcje Organy Sprawujące nadzór w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy Są to instytucje wyznaczone przez państwo, a ich działalność określają i regulują odrębne ustawy. Należą do nich: Państwowa Inspekcja Pracy –Jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa […]
ORZECZENIE LEKARSKIE
– dokument stwierdzający : 1) brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku pracy lub 2) przeciwwskazania zdrowotne do pracy na określonym stanowisku pracy wydawany po zakończeniu lekarskich badań profilaktycznych. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami […]
OSŁONA
– 1) element lub zestaw elementów konstrukcyjnych służący do ochrony człowieka przed niebezpiecznymi lub uciążliwymi wpływami pracujących części, mechanizmów i układów roboczych maszyny lub innego urządzenia technicznego. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. […]
OSŁONY RUCHOME
– osłony ruchome blokujące powinny: 1) o ile to możliwe, pozostawać po otwarciu przymocowane do maszyny, 2) być zaprojektowane i wykonane tak, aby mogły być regulowane tylko poprzez zamierzone działanie, 3) być sprzężone z układem blokującym, zapobiegającym uruchomieniu niebezpiecznych funkcji maszyny do chwili zamknięcia osłony i wydającym polecenie zatrzymania, gdy tylko osłona jest otwierana. W przypadku gdy operator […]
OSŁONY STAŁE
– powinny być mocowane w sposób umożliwiający ich otwarcie lub demontaż wyłącznie przy użyciu narzędzi. Tam gdzie jest to możliwe, usunięcie elementów mocujących powinno uniemożliwiać pozostawienie osłon na swoim miejscu. Systemy mocowania osłon muszą pozostać przymocowane do osłon lub do maszyny, jeżeli osłony zostały usunięte.
OSOBA NARAŻONA
– 1) osoba znajdująca się częściowo lub całkowicie w strefie niebezpiecznej. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228, Dz.U. 2011 nr 124 poz. 701); 2) osoba znajdująca się w strefie niebezpiecznej według rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 […]
OSPRZĘT DO PODNOSZENIA
– element lub wyposażenie niezwiązane z maszyną podnoszącą, w tym również zawiesia i ich elementy, umożliwiające utrzymanie ładunku, umieszczane pomiędzy maszyną a ładunkiem lub na samym ładunku lub mogące stanowić integralną część ładunku, które są wprowadzane do obrotu oddzielnie. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn […]
OSPRZĘT DO WÓZKÓW JEZDNIOWYCH (wyposażenie wymienne)
– obejmuje takie narzędzia jak: przedłużacz wideł, szufla, żurawik, ostroga, podest (platforma, balkon, kosz), chwytak obrotowy, chwytak wychylny do pojemników. Według E. Kołodziejczyk, BHP kierowcy wózka jezdniowego, Kolpress, Warszawa 2006 r.
OŚWIADCZENIE ŻYWIENIOWE
– oświadczenie żywieniowe w rozumieniu art.2 ust.2 pkt4 rozporządzenia nr1924/2006: oznacza każdy komunikat lub przedstawienie, które, zgodnie z przepisami wspólnotowymi lub krajowymi, nie są obowiązkowe, łącznie z przedstawieniem obrazowym, graficznym lub symbolicznym w jakiejkolwiek formie, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia,że żywność ma szczególne właściwości; oznacza każde oświadczenie, które stwierdza, sugeruje lub daje do […]
OŚWIETLENIE AWARYJNE
– oświetlenie stosowane w niektórych przypadkach, na przykład podczas zaniku oświetlenia podstawowego. Oświetlenie awaryjne wykorzystuje się jako: oświetlenie ewakuacyjne i oświetlenie bezpieczeństwa. Według normy PN-EN 1838, oświetlenie awaryjne jest ogólnym określeniem kilku specyficznych odmian oświetlenia: 1) Oświetlenie ewakuacyjne: Oświetlenie drogi ewakuacyjnej Oświetlenie strefy otwartej Oświetlenie strefy wysokiego ryzyka 2) Oświetlenie zapasowe Oświetlenie awaryjne to oświetlenie […]
OŚWIETLENIE BEZPIECZEŃSTWA
– część oświetlenia awaryjnego zapewniająca bezpieczeństwo osobom zatrudnionym na niebezpiecznych stanowiskach pracy. Celem oświetlenia ewakuacyjnego jest oświetlenie drogi dla szybkiego i bezpiecznego wyjścia z budynku w czasie awarii oświetlenia podstawowego. Ogólna różnica polega również na tym, że oświetlenie awaryjne powinno działać jedną godzinę, natomiast oświetlenie ewakuacyjne – dwie godziny. za: https://www.prawo.pl/biznes/oswietlenie-awaryjne-ewakuacyjne-bezpieczenstwa-roznice,153210.html
OŚWIETLENIE DZIENNE
– pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem warunków określonych w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu, w […]
OŚWIETLENIE EWAKUACYJNE
– część oświetlenia awaryjnego umożliwiająca skuteczną identyfikację i wykorzystanie drogi ewakuacyjnej.
OŚWIETLENIE MIEJSCOWE
– oświetlenie dodatkowe służące do zwiększenia natężenia oświetlenia w określonych miejscach, w których wykonywana jest praca.
OŚWIETLENIE OGÓLNE
– oświetlenie przestrzeni bez uwzględnienia szczególnych wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jej części.
OŚWIETLENIE PODSTAWOWE
– oświetlenie przewidziane dla danego rodzaju pomieszczenia, urządzenia lub czynności w normalnych warunkach pracy. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
OWAS (Ovako Working Posture Analyzing System)
– jedna z prostszych i bardziej ogólnych metod oceny obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego. Jest to metoda oceny obciążenia wynikającego z przyjmowanej pozycji podczas pracy. Metoda oparta jest o wyznaczenie położenia trzech głównych części ciała: pleców, ramion i nóg podczas pracy w pozycji statycznej, określenie obciążenia zewnętrznego (lub masy podnoszonego ładunku) i obliczenie czasu pracy, w którym […]
OZNACZENIE MASZYNY
– maszyny powinny być oznaczone w sposób czytelny i trwały. Oznaczenie powinno zawierać co najmniej: 1) nazwę i adres producenta, oraz jego przedstawiciela, jeżeli taki występuje, 2) określenie maszyny, 3) oznakowanie CE, 4) oznaczenie serii lub typu maszyny, 5) numer fabryczny, jeżeli stosuje się numery fabryczne, 6) rok budowy maszyny, rozumiany jako rok zakończenia procesu […]
OZNAKOWANIE
– oznakowanie potwierdzające zgodność ciśnieniowego urządzenia transportowego z wymaganiami określonymi w umowie ADR. Według ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 382, 534, 730, 1123)
OZNAKOWANIE CE
– oznakowanie potwierdzające zgodność danego wyrobu lub procesu jego wytwarzania z zasadniczymi wymaganiami. Według ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 155).
OZON (O3)
– odmiana alotropowa tlenu. Gaz powstający przy wyładowaniach elektrycznych, procesach utleniania i odparowywania. Temperatura topnienia – 192,7°C. Zawartość ozonu w powietrzu świadczy o czystości powietrza. Jednak przy zawartości przekraczającej 0,2 mg/m³ może drażnić drogi oddechowe. Niedobory ozonu w atmosferze powodują nadmierne przenikanie promieni ultrafioletowych UV, co jest przyczyną zmian klimatycznych (efekt cieplarniany), szkodliwie działając na […]
