Pracoholizm – narastający problem

Jesteśmy coraz bardziej zabiegani, brakuje nam czasu dla najbliższych, znajomych, a nawet dla siebie. Cały czas zaglądamy w kalendarz i myślimy o goniących nas terminach. Można jednak mieć wrażenie, że takie życie stało się po prostu modne. Bez wątpienia współczesny człowiek zapomina, że jego czas to bezcenny skarb, nie zdaje sobie sprawy, jaką stanowi wartość. Powinien jeszcze raz przeanalizować i wyciągnąć wnioski ze słów: „Czas, nasze najbardziej ograniczone dobro, jest w rzeczywistości znacznie cenniejszy niż pieniądze”

Pierwsze sygnały ostrzegawcze

Naturalnie każdemu zdarza się pracować w godzinach nadliczbowych czy myśleć o pracy w dni wolne. Jeżeli jednak myślenie o pracy w czasie wolnym, a nawet na urlopie jest regułą, nie pozwala na odpoczynek, powinno to stanowić znak ostrzegawczy.

Pierwsze sygnały, które powinny nas zaniepokoić, to skupianie uwagi wyłącznie na pracy zawodowej jako najważniejszej sferze życia, brak czasu na jakąkolwiek działalność poza nią oraz postrzeganie sukcesu zawodowego jako jedynego celu wartego osiągnięcia. Także odczuwanie wyrzutów sumienia wywoływanych odpoczynkiem to objawy, których nie należy bagatelizować.

Najprościej ujmując, „pracoholizm zalicza się do uzależnień behawioralnych. Objawia się on obsesyjną i wewnętrzną potrzebą ciągłego wykonywania pracy kosztem innych obszarów życia (np. zaniedbywanie rodziny i przyjaciół, brak snu i odpoczynku, innych aktywności). Podstawą pracoholizmu jest zaburzenie równowagi między pracą a innymi sferami życia oraz utrata kontroli nad własnym zachowaniem na skutek wewnętrznego przymusu jej wykonywania”

Objawy

Pracoholizm objawia się poprzez cztery typy zachowań:

• duże, ponadprzeciętne i stałe inwestowanie energii w pracę,
• nieustanne podwyższanie poprzeczki, stawianie sobie coraz bardziej ambitnych celów, potrzeba bycia nieustannie najlepszym, odnoszenia sukcesów,
• niemożność wyłączenia się z myślenia o pracy, nawet w czasie wolnym,
• zaprzestanie pracy powoduje zdenerwowanie, rozdrażnienie, bóle głowy, żołądka, natomiast praca i kolejne sukcesy niwelują te objawy.

Przebieg procesu uzależnienia od pracy można podzielić na trzy fazy:

FAZA WSTĘPNA:
• duże, ponadprzeciętne i stałe inwestowanie energii w pracę,
• nieustanne podwyższanie poprzeczki, stawianie sobie coraz bardziej ambitnych celów, potrzeba bycia nieustannie najlepszym, odnoszenia sukcesów,
• niemożność wyłączenia się z myślenia o pracy, nawet w czasie wolnym,
• zaprzestanie pracy powoduje zdenerwowanie, rozdrażnienie, bóle głowy, żołądka, natomiast praca i kolejne sukcesy niwelują te objawy.

FAZA KRYTYCZNA:
• nasilenie objawów psychicznych i fizycznych: zaburzenia snu, koncentracji, pogorszenie samopoczucia,
• organizm znajduje się na skraju swojej wytrzymałości, jednak pracoholik nie zwalnia tempa,
• agresja, niecierpliwość w stosunku do kolegów z pracy, niechęć i nieumiejętność pracy w grupie.

FAZA CHRONICZNEGO UZALEŻNIENIA:
• wycieńczenie fizyczne i psychiczne,
• zaburzenie rytmu dzień – noc,
• choroby somatyczne i psychiczne: za- wał, depresja, zaburzenia lękowe,
• niszczenie więzi społecznych: rozwody, osłabienie więzi rodzinnych, pogorszenie stosunków interpersonalnych.

Zobacz też: