- KWALIFIKACJA BUDYNKÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI
- ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
- CZYNNIKI FIZYCZNE (szkodliwe lub uciążliwe)
- GRUPY POŻARÓW
- NIUTON (N)
- CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE
- MIKROKLIMAT ZIMNY
- MIKROKLIMAT GORĄCY
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE NATĘŻENIE (NDN) fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia
- NARAŻENIE ZAWODOWE (ekspozycja zawodowa)
SĄD PRACY
– jednostka organizacyjna sądu rejonowego. Sąd pracy i ubezpieczeń społecznych to odrębna jednostka organizacyjna sądu okręgowego. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043, 1495).
SADZA
– cząstki utworzone z drobnych kryształków grafitu otrzymywane przez niezupełne spalanie lub rozkład związków węgla. Sadza występuje najczęściej w formie płatków o wielkości cząstek większych od 1 µm.
SAMOCHÓD CIĘŻAROWY
pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków; określenie to obejmuje również samochód ciężarowo–osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków iosób wliczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą. Według ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1990. 2244, 2322, z 2019 r. poz. 53, 60, […]
SAMOKSZTAŁCENIE KIEROWANE
forma szkolenia umożliwiająca uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie materiałów przekazanych przez organizatora szkolenia, w szczególności przy zastosowaniu poczty, internetu, przy jednoczesnym zapewnieniu konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w […]
SAMOZAPALANIE
– proces zachodzący w wyniku procesów biologicznych lub fizycznych (egzotermicznych) materiałów, przy czym samonagrzewanie sie materiałów, a następnie ich zapalanie następuje bez zewnętrznego bodźca termicznego (np. samozalenie zestogowanych płodów rolnych, samozapalenie w wyniku egzotermicznej reakcji chemicznej itp.).Według www. pożar – wybór przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
SCAT (Systematic Cause Analysis Technique)
– Systematyczna Analiza Przyczyn Wypadków. Dostosowana ona została do polskich przepisów prawnych, kultury, tradycji, bezpieczeństwa i języka polskiego. SCAT jest to metoda wykorzystująca elementy ISRS do opracowania planu poprawy zakładowego systemu bezpieczeństwa pracy na podstawie analizy wypadków bądź zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
SCHODY
– zestaw szeregu równomiernie rozmieszczonych i trwale połączonych stopni służący do pokonywania różnicy poziomów w komunikacji pieszej. Szerokość użytkowa nie powinna być mniejsza niż 800 mm. Liczba stopni w jednym biegu schodów nie powinna przekraczać 14 w budynkach opieki zdrowotnej, 17 stopni w innych budynkach, przy schodach zewnętrznych – 10. W przypadku większej liczby stopni […]
ŚCIEKI
– rozumie się przez to wprowadzane do wód lub do ziemi: a) wody zużyte na cele bytowe lub gospodarcze, b) ciekłe odchody zwierzęce, z wyjątkiem gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach działu III rozdziału 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne oraz w przepisach ustawy […]
ŚCIEKI BYTOWE
– rozumie się przez to ścieki z budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej, powstające w wyniku ludzkiego metabolizmu lub funkcjonowania gospodarstw domowych oraz ścieki o zbliżonym składzie pochodzące z tych budynków Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, 1403, 1495, 1501, 1527, 1579, 1680, 1712.)
ŚCIEKI KOMUNALNE
rozumie się przez to ścieki bytowe lub mieszaninę ścieków bytowych ze ściekami przemysłowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi będącymi skutkiem opadów atmosferycznych, odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, 1403, 1495, 1501, 1527, 1579, 1680, 1712.)
ŚCIEKI PRZEMYSŁOWE
– rozumie się przez to ścieki niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi będącymi skutkiem opadów atmosferycznych, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2019 r. […]
SEMINARIUM
-to sposób nauki, który uwzględnia czynne uczestnictwo w nauce. Polega na samodzielnym opracowywaniu danych tematów, zadanych przez osobę prowadzącą. Po ich przygotowaniu należy je wygłosić w formie referatu lub miniwykładu, po którym inspiruje się dyskusję. Seminarium ma konfrontować różne stanowiska i pozwalać na wymianę doświadczeń. Kierowane jest do osób już mających rozeznanie w temacie, posiadających […]
SEPARACJA ELEKTRYCZNA (pojedynczego przewodu)
– ma na celu zabezpieczenie przed prądem rażeniowym przy dotyku do części przewodzących dostępnych, które mogą znaleźć się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji funkcjonalnej obwodu. Obwód powinien być zasilany przez transformator separacyjny lub źródło zapewniające poziom bezpieczeństwa równoważny transformatorowi separacyjnemu. Według E. Musiał, Zagrożenia pochodzące od urządzeń elektrycznych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992 […]
SI – Międzynarodowy Układ Jednostek Miar
– 1) spójny układ jednostek miar, przyjęty i zalecany przez Generalną Konferencję Miar. Według ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach. (tekst jedn.: Dz. U. Z 2004 r. Nr 234, poz. 2441); 2) system jednostek miar obejmujący metr dla określenia długości, kilogram dla masy, mol dla ilości substancji w roztworze, dżul dla […]
SIEĆ CIEPLNA
– urządzenia i instalacje służące do przesyłania i dystrybucji ciepła z układami połączeń między nimi. – zespół urządzeń technicznych służących do transportu energii cieplnej od źródła ciepła do odbiorców, za pośrednictwem czynnika grzejnego (nośnika ciepła) wg www.instsani.pl Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych Dz.U. 2013 poz. […]
SIEĆ GAZOWA
– obiekty sieci gazowej połączone i współpracujące ze sobą,służące do transportu gazu ziemnego. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie, Dz.U. 2013 poz. 640
SIEĆ OGNIOWA
– zestaw lontów i zapalników, służących do zadziałania ładunków materiału wybuchowego. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401).
SIEĆ TRAKCYJNA
– napowietrzne, górne, elektryczne przewody jezdne linii tramwajowej lub trolejbusowej wraz z urządzeniami konstrukcyjnymi, służącymi do ich zawieszenia i mocowania. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w komunikacji miejskiej oraz autobusowej komunikacji międzymiastowej (Dz. U. Nr 37, poz. 341 z póź. zm.).
SKIEROWANIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE
powinno zawierać: 1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane; 2) w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy ‒ określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu; 3) […]
SKŁADNIK ODŻYWCZY
– składnik odżywczy w rozumieniu art.2 ust.2 lit.s rozporządzenia nr 1169/2011: oznacza białko, węglowodany, tłuszcz, błonnik, sód, witaminy i składniki mineralne, wymienione w pkt 1 części A załącznika XIII do niniejszego rozporządzenia, oraz substancje, które należą do jednej z tych kategorii lub stanowią jej składniki. Według ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie […]
SKŁADOWISKO ODPADÓW
– jest to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów. Według ustawy z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 701, 730, 1403, 1579)
SKRZYŻOWANIE
– miejsce,w którym gazociąg przebiega pod lub nad obiektami budowlanymi, takimi jak:droga, linia kolejowa, lub obiektami terenowymi, takimi jak: rzeka,kanał,grobla Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie Dz.U. 2013 poz. 640
ŚLUZA SANITARNO-DOZYMETRYCZNA
– wydzielony teren pracowni izotopowej z otwartymi źródłami promieniotwórczymi, wyposażony w stacjonarny przyrząd dozymetryczny i urządzenia sanitarne (umywalkę, a jeżeli wymagają tego prowadzone prace, również natrysk), przystosowany do usuwania zewnętrznych skażeń promieniotwórczych z powierzchni ciała ludzkiego, ze środków ochrony indywidualnej oraz do zmiany odzieży i obuwia roboczego. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca […]
SŁUŻBA BHP
– pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej […]
SŁUŻBA MEDYCYNY PRACY
– powołana jest w celu ochrony zdrowia pracujących przed wpływem niekorzystnych warunków środowiska pracy i sposobem jej wykonywania oraz sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi, w tym kontroli zdrowia pracujących. Zadania służby medycyny pracy wykonują: lekarze, pielęgniarki, psycholodzy i inne osoby o kwalifikacjach zawodowych niezbędnych do wykonywania wielodyscyplinarnych zadań tej służby. Jednostkami organizacyjnymi służby medycyny pracy […]
ŚMIERTELNY WYPADEK PRZY PRACY
– wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1205.).
SORBENT
– sorbenty są to ciała stałe, rozdrobnione, których cząstki charakteryzują się dużą powierzchnią. Cechą charakterystyczną sorbentu jest jego chłonność. W zależności od przeznaczenia wyróżnić można sorbenty: a) mineralne i naturalne (sypkie) – w postaci małych granulek, chłoną ciecz z każdego podłoża. Sorbenty mineralne otrzymuje się z materiału skalnego poprzez właściwe rozdrobnienie i poddanie obróbce termicznej […]
SPALANIE
– szybko przebiegająca reakcja egzotermiczna, samoczynnie przemieszczająca się w przestrzeni wypełnionej substratami. Reakcji tej towarzyszy zjawisko świecenia. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r.
SPALARNIA ODPADÓW
– zakład lub jego część przeznaczone do termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii cieplnej, obejmujące instalacje i urządzenia służące do prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów wraz z oczyszczaniem gazów odlotowych i wprowadzaniem ich do powietrza, kontrolą, sterowaniem i monitorowaniem procesów oraz instalacjami związanymi z przyjmowaniem, wstępnym przetwarzaniem i magazynowaniem odpadów dostarczonych […]
SPAWALNIA
– odpowiednio przystosowane pomieszczenie lub wydzieloną część pomieszczenia, w którym są zlokalizowane stałe stanowiska spawalnicze. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470).
SPAWANIE
– proces łączenia metali przez ich miejscowe stapianie. Przy spawaniu zwykle dodaje się materiał dodatkowy (spoiwo), stapiający się wraz materiałem podstawowym, aby utworzyć spoinę i polepszyć jej właściwości. Spawanie dzielimy na: gazowe, elektryczne spawanie łukowe i laserowe spawanie w osłonie gazów itp. Według B. Rączkowski, BHP w praktyce, ODDK, Gdańsk 2009 r.
SPECJALISTA ds. BHP
– pracownik służby bhp posiadający wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. […]
SPECJALISTYCZNA JEDNOSTKA DOZORU TECHNICZNEGO
– są to: Transportowy Dozór Techniczny i Wojskowy Dozór Techniczny. Według ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 667).
SPECYFIKACJE ZHARMONIZOWANE
– specyfikacje techniczne inne niż normy europejskie, w szczególności dokumenty normatywne Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej (OIML), uznane przez Komisję Europejską i ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii C. Według ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. 2016 poz. 542, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 544).
SPOŁECZNA INSPEKCJA PRACY
– służba społeczna pełniona przez pracowników, mająca na celu zapewnienie przez zakłady pracy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych, określonych w przepisach prawa pracy. Według ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. nr 35, poz. 163 z p. zm.).
SPOŁECZNE WARUNKI PRACY
– kształtowane są motywacjami pracy : płacami, stosunkami międzyludzkimi, cechami demograficznymi, poziomem kultury i kwalifikacji dozoru i załogi, warunkami bytowymi, dojazdami do pracy, opieką społeczną i zdrowotną oraz innymi czynnikami wpływającymi na psychiczne samopoczucie pracowników świadczących pracę. Według A. Hansen Bezpieczeństwo i higiena pracy, Wydawnictwa szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998 r.
SPÓR ZBIOROWY
– spór pracowników z pracodawcą mogący dotyczyć warunków pracy, płac, lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Według ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 174, 730).
SPRĘŻARKA
– służy do uzyskiwania bardzo wysokiego ciśnienia sprężonego gazu bądź wymuszania jego przepływu.
SPRZĘT ELEKTRYCZNY
– sprzęt elektryczny prze-znaczony do użytkowania przy napięciu nominalnym od 50 V do 1000 V prądu przemiennego lub od 75 V do 1500 V prądu stałego. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla sprzętu elektrycznego Dz.U. 2016 poz. 806
SPRZĘT OCHRONY DRÓG ODDECHOWYCH
– możemy podzielić na: a) oczyszczający zanieczyszczenia w postaci cząstek, par lub gazu, które zostają usunięte w wyniku przepływu powietrza przez element oczyszczający, b) izolujący, w którym powietrze do oddychania doprowadzone jest z zewnątrz w wyniku tłoczenia lub zasysania albo zastosowania butli sprężonego powietrza. Gdy stężenie tlenu w powietrzu jest niewystarczające (<17%) lub gdy występują […]
SPRZĘT POMOCNICZY
– to środki mające na celu ograniczenie zagrożeń i uciążliwości związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów oraz ułatwienie wykonywania tych czynności; do środków tych zalicza się w szczególności: pasy, liny, łańcuchy, zawiesia, dźwignie, chwytaki, rolki, kleszcze, uchwyty, nosze, kosze, legary, ręczne wciągniki i wciągarki, krążki i wielokrążki linowe, przestawne pochylnie, taczki i wózki. […]
ŚRODEK GAŚNICZY
– substancja, mieszanina lub związek chemiczny w postaci ciała stałego (proszek, piasek), ciekłego (woda, piana gaśnicza) lub gazowego (halon, dwutlenek węgla), który po odpowiednim wprowadzeniu do strefy ognia powoduje przerwanie procesu palenia. Według Wikipedii.
ŚRODEK SPOŻYWCZY SZKODLIWY DLA ZDROWIA LUB ŻYCIA CZŁOWIEKA
– środek spożywczy, którego spożycie w warunkach normalnych i zgodnie z przeznaczeniem może spowodować negatywne skutki dla zdrowia lub życia człowieka, w szczególności, jeżeli: a) nie spełnia wymagań zdrowotnych określonych w dziale II, b) zawiera: – substancje zanieczyszczające lub zanieczyszczenia mikrobiologiczne w ilościach przekraczających dopuszczalne poziomy określone w rozporządzeniach Unii Europejskiej oraz inne zanieczyszczenia, – pozostałości skażeń promieniotwórczych w […]
ŚRODEK SPOŻYWCZY ZAFAŁSZOWANY
–– środek spożywczy, którego skład lub inne właściwości zostały zmienione, a konsument nie został o tym poinformowany w sposób określony w przepisach rozporządzenia nr 1169/2011, albo środek spożywczy, w którym zostały wprowadzone zmiany mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości; środek spożywczy jest środkiem spożywczym zafałszowanym, w szczególności jeżeli: a) dodano do niego substancje zmieniające […]
ŚRODEK SPOŻYWCZY ZEPSUTY
– środek spożywczy, którego skład lub właściwości uległy zmianom wskutek nieprawidłowości zaistniałych na etapie produkcji, obrotu lub pod wpływem działań czynników naturalnych, takich jak: wilgotność, czas, temperatura lub światło, albo wskutek obecności drobnoustrojów, a także zanieczyszczeń, powodujących, że nie nadaje się on do spożycia zgodnie z jego przeznaczeniem w rozumieniu art. 14 ust. 2 lit. b i ust. 5 […]
ŚRODKI OCHRONNE
– środki ochrony zbiorowej, środki ochrony indywidualnej lub inne środki techniczne albo organizacyjne, stosowane w celu ograniczenia ryzyka zawodowego. Według PN-N-18002:2000. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka.
ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
– wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się: a) zwykłej odzieży roboczej i mundurów, które nie są […]
ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ O PROSTEJ KONSTRUKCJI
– obejmują wyłącznie środki przeznaczone do ochrony przed: 1) działaniami czynników mechanicznych, których skutki są powierzchniowe, 2) środkami czyszczącymi o słabym działaniu i łatwo odwracalnych skutkach działania, 3) zagrożeniami związanymi z manipulacją gorącymi przedmiotami, która nie naraża użytkownika na temperaturę wyższą niż 50°C (323 K) lub też na niebezpieczne uderzenia, 4) czynnikami atmosferycznymi, bez uwzględniania czynników wyjątkowych i ekstremalnych, […]
ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ O ZŁOŻONEJ KONSTRUKCJI
– przeznaczone do ochrony przed zagrożeniem życia lub przed zagrożeniami, które mogą powodować poważne i nieodwracalne uszkodzenia ciała lub zmiany chorobowe, a których bezpośrednich skutków działania, według projektanta, użytkownik nie jest w stanie zidentyfikować w odpowiednim czasie, podlegają, w zależności od wyboru producenta lub procedury. Do środków ochrony indywidualnej o złożonej konstrukcji zalicza się: 1) sprzęt […]
ŚRODKI OCHRONY ZBIOROWEJ
– środki przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny […]
ŚRODOWISKO
– ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz oraz klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr […]
ŚRODOWISKO PRACY
– warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)
STACJA GAZOWA
zespół urządzeń lub obiekt budowlany wchodzący w skład sieci gazowej, spełniający co najmniej jedną z funkcji: redukcji, uzdatnienia, pomiarów lub rozdziału gazu ziemnego, z wyłączeniem zespołu gazowego na przyłączu. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie Dz.U. 2013 poz. 640
STACJA POMIAROWA
– stacja gazowa, w skład której wchodzą urządzenia pomiarowe przeznaczone do pomiarów strumienia objętości, masy lub energii paliwa gazowego, przewód wejściowy i wyjściowy oraz armatura odcinająca i filtrująca. może stanowić niezależny obiekt sieci gazowej lub całość ze stacją redukcyjną. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać […]
STACJA REDUKCYJNA
– stacja gazowa, w skład której wchodzą przewód wejściowy i wyjściowy, armatura odcinająca i filtrująca, urządzenia regulacji ciśnienia paliwa gazowego, ciśnieniowy system bezpieczeństwa, urządzenia rejestrujące ciśnienie oraz systemy alarmowe. system redukcji ciśnienia–układ zawierający reduktor lub zespół reduktorów zapewniający utrzymanie ciśnienia w wymaganych granicach Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków […]
STACJA SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNA
– jest jednostką budżetową będącą podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa; wykonują badania laboratoryjne w zakresie nadzoru sanitarnego, działając w zintegrowanym systemie badań laboratoryjnych i pomiarów. Przez zintegrowany system badań laboratoryjnych i pomiarów rozumie się jednolity sposób wykonywania badań laboratoryjnych i pomiarów; wykonuje nieodpłatnie badania laboratoryjne i pomiary, mając na względzie zapewnienie dostępności badań laboratoryjnych […]
STAŁE STANOWISKO SPAWALNICZE
– stanowisko pracy przeznaczone do powtarzalnego wykonywania prac spawalniczych, którego wyposażenie techniczne i instalacje zasilające mają charakter stały. Spawalnia powinna być wykonana zgodnie z obowiązującymi ogólnymi przepisami techniczno-budowlanymi, ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa i higieny pracy. Ściany i strop spawalni oraz wnętrza kabiny spawalniczej powinny być pomalowane farbami matowymi. Ścianki lub parawany kabiny spawalniczej powinny być wykonane […]
STAŁE URZĄDZENIA GAŚNICZE
– należy przez to rozumieć urządzenia (uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, urządzenia na stałe związane z obiektem, zawierające własny zapas środka gaśniczego, wyposażone w układ przechowywania i podawania środka gaśniczego, uruchamiane automatycznie lub ręcznie we wczesnej fazie rozwoju pożaru. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji […]
STAŁY USZCZERBEK NA ZDROWIU
uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. 2019 poz. 1205).
STAN EPIDEMII
sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii. Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1239, 1495.).
STAN NAGŁEGO ZAGROŻENIA ZDROWOTNEGO
– stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. Według ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz. U. z 2019 […]
STAN ZAGROŻENIA EPIDEMICZNEGO
– sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych. Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1239, 1495).
STANOWISKO PRACY
– przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę. Minimum powierzchni roboczej na stanowisku pracy – nie zajętej przez urządzenia techniczne – powinno wynosić 2 m², a wolnej przestrzeni pomieszczenia 13 m³ na jednego zatrudnionego tam pracownika. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z […]
STANOWISKO PRACY KIEROWCY
stanowisko pracy kierowcy: a)siedzibę pracodawcy, na rzecz którego kierowca wykonuje swoje obowiązki, oraz inne miejsce prowadzenia działalności przez pracodawcę, w szczególności filie, przedstawicielstwa i oddziały, b) pojazd, który kierowca prowadzi, c) każde inne miejsce, w którym kierowca wykonuje czynności związane z wykonywanymi przewozami drogowymi . Według ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie […]
STANOWISKO SPAWALNICZE
– stanowisko pracy, na którym są wykonywane prace przy zastosowaniu procesów spawania, napawania, lutowania, zgrzewania i cięcia termicznego. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470).
STARSZY INSPEKTOR ds. BHP
– pracownik służby bhp posiadający zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby […]
STARSZY SPECJALISTA ds. BHP
– pracownik służby bhp posiadający wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp. Według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr […]
STATYSTYCZNA KARTA WYPADKU
– statystyczną kartę sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy albo na podstawie karty wypadku, w których stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy, według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do wypełnienia tej karty, które są określone w załączniku nr […]
STER
– komputerowy system rejestracji zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego. Nowoczesne, wielofunkcyjne i kompleksowe narzędzie wspomagające prowadzenie większości działań związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem i higiena pracy w przedsiębiorstwie. Według strony internetowej CIOP, www.ciop.pl oraz Konsultant Regionalnego Ośrodka BHP. Materiał szkoleniowy, tom IV, Zarządzanie Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, Narzędzia wspomagające ocenę ryzyka zawodowego – system STER, A. […]
STERYLIZACJA
– proces, w wyniku którego zostają zniszczone wszystkie chorobotwórcze czynniki biologiczne oraz ich formy przetrwalnikowe przez zastosowanie czynników fizycznych lub chemicznych. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568 z […]
STĘŻENIE NIE WYMAGAJĄCE ZASTOSOWANIA ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH
– atmosfera wybuchowa, w której składnik palny występuje w stężeniu niższym niż wartość dolnej granicy wybuchowości mieszaniny wybuchowej. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. Nr […]
STĘŻENIE ŚMIERTELNE MEDIALNE (LC50)
– statystycznie obliczone stężenie substancji chemicznej w medium środowiskowym, powodujące śmierć 50% organizmów danej populacji w określonych warunkach. Podaje się do substancji występujących w postaci gazu. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r.
STĘŻENIE STANOWIĄCE ZAGROŻENIE
— atmosfera wybuchowa w miejscu pracy, gdzie składnik palny występuje w stężeniu wyższym niż wartość dolnej granicy wybuchowości mieszaniny wybuchowej.
STOSUNEK PRACY
– 1) przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu powyższych warunków wykonywania pracy. Według ustawy z dnia […]
STREFA NIEBEZPIECZNA
– 1) strefa w obrębie lub wokół maszyny, w której występuje zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia osób. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228); 2) strefa w obrębie oraz wokół maszyny, w której występuje ryzyko dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownika. Według […]
STREFA ODDYCHANIA
– przestrzeń w promieniu 30 cm wokół głowy pracownika. W pomiarach stacjonarnych za pobrane w strefie oddychania uznaje się próbki z punktów zlokalizowanych możliwie blisko stanowiska pracy, jeżeli próbnik był umieszczony na wysokości głowy pracownika. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r.
STREFA POŻAROWA
§ 226. 1. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, o których mowa w § 232 ust. 4, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków, określone w § 271 ust. 1–7. 2. Częścią budynku, o której […]
STREFA POŻAROWA SKŁADOWISKA
– powierzchnia składowiska oddzielona od budynków, innych obiektów budowlanych i składowisk, w sposób określony dla budynków magazynowych — wolnym pasem terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalna lub ścianą oddzielenia przeciwpożarowego o wysokości przekraczającej poziom składowania co najmniej o 0,5 m i klasie odporności ogniowej nie mniejszej niż REI 120. Według rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych […]
STREFA PRAC POD NAPIĘCIEM
– przestrzeń wokół części będących pod napięciem, w której – po przekroczeniu jej granic bez zastosowania środków ochronnych – poziom izolacji nie zapewnia bezpieczeństwa.
STREFA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO
– obszar w otoczeniu urządzeń wytwarzających pola elektromagnetyczne, w których mogą przebywać wyłącznie osoby, u których badanie lekarskie nie wykazało przeciwwskazań do przebywania w zasięgu pól elektromagnetycznych. Występują trzy strefy promieniowania: pośrednia, zagrożenia i niebezpieczna. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r.
STREFA ZAGROŻENIA WYBUCHEM
– nalezy przez to rozumieć przestrzeń, w której może wystepować mieszanina wybuchowa substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym miedzy dolna i górna granicą wybuchowości Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz.U. 2010 nr 109 poz. […]
STRES
– 1) pojęcie stresu można zdefiniować na dwa sposoby. Po pierwsze jest to czynnik oddziałujący na organizm ludzki w postaci sił i nacisków zarówno fizycznych jak psychicznych i społecznych, będący przyczyną zmian w organizmie, traktowanych jako coś niepożądanego. Drugie znaczenie opisuje stres jako skutek działania nacisku czynników zewnętrznych zwanych stresorami. Praca zawodowa jest dla człowieka […]
STRUMIEŃ ŚWIETLNY
– miara natężenia przepływu światła, tzn. strumień promieniowania o długości fal zawartych w przedziale 380 – 760 nanometrów, poprawiony na zależność od długości fali czułości oka ludzkiego. Jest mierzony względem emisji ze standardowego źródła , zazwyczaj w lumenach. Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, 1999 r.
SUBSTANCJA NIEMODYFIKOWANA CHEMICZNIE
– substancja, której struktura chemiczna pozostaje niezmieniona, nawet jeżeli została ona poddana procesowi chemicznemu lub obróbce lub też fizycznej transformacji mineralogicznej , np. w celu usunięcia zanieczyszczeń. Według rozporządzenia (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) ( […]
SUBSTANCJA SMOLISTA
– surowy, bezwodny beznikotynowy kondensat dymu tytoniowego. Według ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.).
SUBSTANCJE
– 1) pierwiastki chemiczne oraz ich związki, mieszaniny lub roztwory występujące w środowisku lub powstałe w wyniku działalności człowieka. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.); 2) pierwiastek chemiczny lub jego związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub […]
SUBSTANCJE CHEMICZNE
– do kategorii substancji i preparatów określonych w art. 2 ust. 2 ustawy Dz.U. 2001 Nr 11 poz. 84 USTAWA z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222, z 2010 r. Nr 107, poz. 679, Nr 182, poz. 1228. W rozumieniu ustawy substancjami niebezpiecznymi i preparatami niebezpiecznymi są substancje i preparaty […]
SUBSTANCJE DRAŻNIĄCE
– związki chemiczne, przeważnie w postaci gazowej, wywołujące drażnienie błon śluzowych i skóry. Należą do nich: amoniak, chlorowodór, chlor, fosgen, tlenki azotowe, fluor, kleje i rozpuszczalniki, związki ftalowe i inne. Według B. Rączkowski, BHP w praktyce, ODDK, Gdańsk 2009 r. 10) drażniące – substancje i mieszaniny niewykazujące działania żrącego, które w przypadku krótkotrwałego, długotrwałego lub wielokrotnego […]
SUBSTANCJE DZIAŁAJĄCE NA ROZRODCZOŚĆ
– substancje i preparaty, które w przypadku wdychania, spożycia lub po wchłonięciu przez skórę wywołują lub zwiększają częstość występowania szkodliwych skutków u potomstwa o charakterze niedziedzicznym lub uszkadzają funkcje rozrodcze albo zdolność rozrodczą mężczyzn i kobiet. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r. 14) działające szkodliwie na rozrodczość – substancje […]
SUBSTANCJE MUTAGENNE
– są to substancje i preparaty, które w przypadku wdychania, spożycia lub po wchłonięciu przez skórę mogą wywołać dziedziczne zmiany genetyczne lub zwiększyć częstość ich wystąpienia. Do substancji o takim działaniu zalicza się iperyt, formalinę, benzen, benzopiren, bromki azowe, pestycydy i inne. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r. 13) […]
SUBSTANCJE NIEBEZPIECZNE
– W rozumieniu ustawy substancjami niebezpiecznymi i preparatami niebezpiecznymi są substancje i preparaty zaklasyfikowane co najmniej do jednej z poniższych kategorii: 1) substancje i preparaty o właściwościach wybuchowych; 2) substancje i preparaty o właściwościach utleniających; 3) substancje i preparaty skrajnie łatwopalne; 4) substancje i preparaty wysoce łatwopalne; 5) substancje i preparaty łatwopalne; 6) substancje i preparaty […]
SUBSTANCJE RAKOTWÓRCZE
– należą do nich substancje i preparaty, które w przypadku wchłonięcia, spożycia przez skórę mogą wywoływać niekontrolowany wzrost komórek prowadzący do zmian nowotworowych. Substancje takie jak chrom, nikiel powodują nowotwory płuc, jamy nosowej i zatok. Nowotwory skóry mogą wystąpić w wyniku narażenia na arsen, smoły, sadzę, produkty ropopochodne. Nowotwory pęcherza moczowego mogą wystąpić w wyniku […]
SUBSTANCJE UCZULAJĄCE
– związki chemiczne wywołujące uczulenie (alergie) jako swoistą na nie reakcję organizmu. Największe znaczenie w praktyce przemysłowej mają alergeny kontaktowe, które po zetknięciu z powierzchnią skóry powodują stany zapalne, rumień, wypryski i inne zmiany skórne występujące najczęściej w miejscach kontaktu. Należą do nich na przykład: związki chromu, niklu, kobaltu, formalina, fenol. Według B. Rączkowski, BHP […]
SUBSTANCJE WYSTĘPUJĄCE W PZRYRODZIE
– substancje w sposób naturalny występujące w ich postaci własnej, nieprzetworzone lub przetworzone jedynie ręcznie, mechanicznie lub z wykorzystaniem siły grawitacyjnej; poprzez rozpuszczanie w wodzie, flotację, ekstrakcję z wody oraz destylację z parą wodną lub ogrzewanie jedynie w celu usunięcia wody lub substancji, które w jakikolwiek sposób wyodrębniane są z powietrza. Według Rozporządzenia (WE) 1907/2006 […]
SUBSTANCJE ŻRĄCE
– obejmują substancje i preparaty, które w zetknięciu z żywymi tkankami mogą powodować ich zniszczenie. Do substancji żrących należą np. mocne kwasy lub zasady (pH<2 lub pH>11,5). Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, ODDK Gdańsk 2006 r. 9) żrące – substancje i mieszaniny, które w zetknięciu z żywymi tkankami mogą powodować ich zniszczenie; § […]
SUPLEMENT DIETY
– środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach […]
SUWNICOWY
– osoba w wieku co najmniej lat osiemnastu, uznana za odpowiednią do tej pracy na podstawie świadectwa lekarskiego i opinii zakładu psycho-technicznego oraz wyznaczona do tego przez kierownictwo zakładu rozporządzającego suwnicą. Obowiązkiem suwnicowego jest: 1) znać budowę i przeznaczenie wszystkich urządzeń suwnicy, ich części składowych oraz aparatury elektrycznej, 2) posiadać wiadomości wystarczające do obsługi tych […]
ŚWIADCZENIA PRZYSŁUGUJĄCE W OKRESIE CZASOWEJ NIEZDOLNOŚCI DO PRACY
Art. 92. § 1. Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek: 1) choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który kończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że […]
ŚWIADCZENIA Z TYTUŁU WYPADKÓW PRZY PRACY I CHORÓB ZAWODOWYCH
1) „zasiłek chorobowy” – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; 2) „świadczenie rehabilitacyjne” – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy; 3) „zasiłek wyrównawczy” – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego […]
ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE
– dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy; Według ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j.Dz. U. z 2019 r. poz. 1205).
ŚWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA (WHO)
– organizacja o dużym znaczeniu założona w 1948 roku jako agencja Narodów Zjednoczonych w celu promocji zdrowia na całym świecie. Główna siedziba WHO mieści się w Genewie. WHO organizuje kampanie przeciwko chorobom, zakaźnym oraz sponsoruje badania naukowe w laboratoriach medycznych na całym świecie. Zapewnia doradztwo ekspertów w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio ze zdrowiem fizycznym […]
ŚWIETLIK
– oszklony otwór w suficie pomieszczenia, umożliwiający dopływ z góry światła dziennego do pomieszczenia, np. hali fabrycznej. Według A. Uzarczyk, Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy, ODDK, Gdańsk 2006 r.
SYGNAŁ DŹWIĘKOWY
– sygnał akustyczny (dźwiękowy) emitowany przez urządzenie przeznaczone do tego celu, bez użycia głosu ludzkiego i nieemitujące tego głosu, wskazujący na zaistnienie oraz — w razie potrzeby — trwanie i zakończenie niebezpiecznej sytuacji.
SYGNAŁ RĘCZNY
– ustalony ruch lub układ rąk i dłoni, służący do kierowania osobami wykonującymi czynności mogące stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa pracowników.
SYGNAŁ ŚWIETLNY
– sygnał emitowany przez urządzenie wykonane z przezroczystych lub półprzezroczystych materiałów, podświetlonych od wewnątrz lub z tyłu, tak aby dawało to efekt świecącej powierzchni.
SYGNAŁY BEZPIECZEŃSTWA
– to sygnały świetlne i dźwiękowe, komunikaty słowne lub sygnały ręczne, przekazujące informacje istotne dla zachowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. […]
SYSTEM KONTROLI CIŚNIENIA
– połączony system zawierający: reduktory ciśnienia, ciśnieniowy system bezpieczeństwa, urządzenia rejestrujące ciśnienie oraz systemy alarmowe i telemetryczne. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. Nr 97, poz. 1055).
System HACCAP
Postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością produktami spożywczymi; system ten ma również na celu określenie metod eliminacji lub ograniczania zagrożeń oraz ustalenie działań korygujących. System polega na przeprowadzeniu analizy zagrożeń […]
SYSTEM HACCAP
system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (Hazard Analysis and Critical Control Points), zwany dalej „systemem HACCP” – postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością; system ten ma również na celu określenie metod eliminacji lub ograniczania zagrożeń […]
System komputerowy
Urządzenia wchodzące w skład wyposażenia podstawowego i dodatkowego stanowiska pracy wraz z oprogramowaniem. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz.U. 2013 poz. 640).
SYSTEM KOMPUTEROWY
– urządzenia wchodzące w skład wyposażenia podstawowego i dodatkowego stanowiska pracy wraz z oprogramowaniem. Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz. U. Nr 148, poz. 973).
System kontroli wyrobów
System kontroli wyrobów tworzą organy zwane dalej „organami wyspecja-lizowanymi”, oraz organy celne. Kontrolę spełniania przez wyroby zasadniczych, szczegółowych lub innych wymagań prowadzą: wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej; inspektorzy pracy; Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej; organy Inspekcji Ochrony Środowiska; Prezes Urzędu Transportu Kolejowego; organy nadzoru budowlanego; Prezes Wyższego Urzędu Górniczego; wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego. Postępowania w zakresie wprowadzonych […]
SYSTEM KONTROLI WYROBÓW
– system ten tworzą następujące organy: 1. Kontrolę spełniania przez wyroby zasadniczych lub innych wymagań prowadzą: 1) wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej, 2) inspektorzy pracy, 3) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, 4) organy Inspekcji Ochrony Środowiska, 5) Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, 6) organy nadzoru budowlanego, 7) Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, 8) dyrektorzy urzędów morskich, 9) wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego. Postępowania w zakresie wprowadzonych do obrotu lub oddanych […]
System pierwszej pomocy
W ramach systemu pierwszej pomocy w zakładzie pracy należy zorganizować; a) punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne, b) apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy. Ilość, usytuowanie […]
SYSTEM PIERWSZEJ POMOCY
– w ramach systemu pierwszej pomocy w zakładzie pracy należy zorganizować; a) punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne, b) apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy. Ilość, […]
System sterowania ciśnieniem
Układ obejmujący systemy redukcji ciśnienia, system ciśnieniowego bezpieczeństwa oraz układ zdalnego monitorowania i sterowania systemem sieci gazowej. Według Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 97, poz. 1055).
SYSTEM SYGNALIZACJI POŻAROWEJ
– obejmuje urządzenia sygnalizacyjno – alarmowe, służące do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze a także urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych. Według rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (D. U. Nr 80, poz. 563).
SYSTEM WCZESNEGO OSTRZEGANIA O NIEBEZPIECZNEJ ŻYWNOŚCI I PASZACH (Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF)
– to postępowanie organów urzędowej kontroli żywności i innych podmiotów realizujących zadania z zakresu bezpieczeństwa żywności. Według ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.).
SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
– część ogólnego systemu zarządzania organizacją, która obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialność, zasady postępowania, procedury, procesy i zasoby potrzebne do opracowania, wdrażania, realizowania, przeglądu i utrzymywania polityki bezpieczeństwa i higieny pracy. Według PN-N-18001:2004. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania.
SYSTEMY OCHRONNE
— urządzenia, inne niż określone w haśle “URZĄDZENIA”, których zadaniem jest natychmiastowe powstrzymanie powstającego wybuchu lub ograniczenie skutecznego zasięgu wybuchu i mogą być wprowadzane do obrotu oddzielnie, w celu zastosowania jako systemy samodzielne. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku […]
SYTUACJA KRYZYSOWA
– należy przez to rozumieć sytuację będącą następstwem zagrożenia i prowadzącą w konsekwencji do zerwania lub znacznego naruszenia więzów społecznych przy równoczesnym poważnym zakłóceniu w funkcjonowaniu instytucji publicznych, jednak w takim stopniu, że użyte środki niezbędne do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeństwa nie uzasadniają wprowadzenia żadnego ze stanów nadzwyczajnych, o których mowa w art. 228 ust. […]
SZACOWANIE RYZYKA
– polega na ustaleniu: a) prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń, b) ciężkości szkodliwych następstw tych zagrożeń. Oszacowanie ryzyka zawodowego można przeprowadzić w różny sposób, w zależności od potrzeb organizacji. Zaleca się przede wszystkim takie sposoby oszacowania, których stosowanie nie wymaga wiedzy specjalistycznej i które mogą być w prosty sposób wykorzystywane przez osoby przeprowadzające ocenę. Według PN-N-18002:2000 Systemy […]
SZACUNKOWE STRATY MATERIALNE
– pkt 14 statystycznej karty wypadku. Obejmują sumę wartości uszkodzonych maszyn, urządzeń, narzędzi, surowców, wyrobów gotowych, budynków wraz z ich wyposażeniem, które zaistniały w związku z wypadkiem przy pracy, bez strat związanych ze stratami czasu pracy. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie statystycznej karty wypadku (Dz. U. […]
SZATNIA
– pomieszczenie w zakładzie pracy służące do przechowywania odzieży wierzchniej, domowej, roboczej lub ochronnej. Szatnie powinny być dostosowane do rodzaju prac, stopnia narażenia pracownika na zabrudzenie ciała i zanieczyszczenia jego odzieży substancjami szkodliwymi, trującymi lub materiałami zakaźnymi. Szatnie dzieli się na: 1) szatnie odzieży własnej pracowników — przeznaczone do przechowywania odzieży należącej do pracowników (domowej), jeżeli […]
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA
– wymagania, które powinien spełniać wyrób, określone w aktach prawnych Wspólnot Europejskich innych niż dyrektywy nowego podejścia. Według ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.).
SZCZYTOWY POZIOM DŹWIĘKU „C”
– określany jako maksymalna wartość chwilowa poziomu dźwięku C, występująca w czasie obserwacji. Nie powinien on przekraczać wartości 135 dB. Według B. Rączkowski, BHP w praktyce, ODDK, Gdańsk 2009 r.
SZELKI BEZPIECZEŃSTWA
– są elementem systemu powstrzymywania spadania, który użytkownik zakłada na siebie. Szelki skonstruowane są w postaci pasów nośnych wykonanych z taśmy włóknistej i połączonych ze sobą za pomocą szwów. Szelki wyposażone są w jedną lub kilka klamer zaczepowych służących do przyłączenia pozostałych elementów systemu. Zadaniem szelek jest utrzymanie ciała podczas spadania i późniejszego wiszenia ( […]
SZKODLIWE CZYNNIKI BIOLOGICZNE
– szkodliwe czynniki biologiczne mogące być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia i obejmują: 1) drobnoustroje komórkowe, w tym zmodyfikowane genetycznie, 2) jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie, 3) hodowle komórkowe, 4) pasożyty wewnętrzne człowieka. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w […]
SZKOLENIA W DZIEDZINIE BHP (rodzaje szkoleń)
– 1) szkolenia wstępne: szkolenie wstępne ogólne, zwane „instruktażem ogólnym”, szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane „instruktażem stanowiskowym”; 2) szkolenie okresowe. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.).
SZKOLENIE OKRESOWE
– ma na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie. Szkolenie to odbywają: 1) osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści, 2) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych, 3) pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn […]
