Czym są środki ochrony zbiorowej?

Przepisy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy nakładają na pracodawców, a przy okazji również na pracowników szereg obowiązków. Jednym z nich jest wykorzystanie przewidzianych przepisami środków ochrony, które dzielą się na środki ochrony indywidualnej, a także środki ochrony zbiorowej. Czym dokładnie są środki ochrony zbiorowej i jaką funkcję pełnią w zakładach pracy?

Usługi nadzoru w ofercie SEKA S.A.

Środki ochrony zbiorowej

W odróżnieniu od środków indywidualnych, środki ochrony zbiorowej są wykorzystywane w taki sposób, że jednocześnie korzysta z nich grupa pracowników. Ich głównym zadaniem jest zapobieganie wpływowi negatywnych dla zdrowia i niebezpiecznych czynników, jakie mogą występować w środowisku pracy. Środki ochrony zbiorowej to bardzo szeroka kategoria, która oprócz rozwiązań technicznych obejmuje także organizację pracy i obowiązujące w zakładzie pracy wewnętrzne przepisy oraz normy.

Każdy pracodawca jest zobowiązany do zastosowania wszelkich możliwych środków ochrony zbiorowej, aby redukować zagrożenia do minimalnych, dopuszczalnych w danym przypadku poziomów. W świetle przepisów BHP stosowanie środków ochrony zbiorowej ma pierwszeństwo przed środkami ochrony indywidualnej.

Rodzaje środków ochrony zbiorowej

Podział środków ochrony zbiorowej obejmuje dwie kategorie. Pierwszą stanowią środki administracyjno-organizacyjne. Zaliczają się do nich wszelkie akty prawne określające zasady BHP, a także wewnętrzne przepisy obowiązujące w zakładzie. Ta grupa środków ochrony zbiorowej obejmuje jednocześnie obowiązki pracodawcy w postaci działań kontrolnych, które mają na celu zweryfikowanie, czy przepisy BHP są w zakładzie pracy egzekwowane.

Pozostałe środki ochrony zbiorowej to środki techniczne. Stanowią bardzo szeroką kategorię, która obejmuje wszystkie rozwiązania fizycznie chroniące pracowników i redukujące ponoszone przez nich ryzyko zawodowe. Techniczne środki ochrony zbiorowej, stosowane w danym zakładzie pracy, zależą w dużej mierze od jego charakterystyki, branży, w której działa, występujących stanowisk pracy oraz wszelkich warunków lokalnych.

Podstawowe środki ochrony zbiorowej – przykłady

Niezależnie od branży, niektóre techniczne środki ochrony zbiorowej można spotkać w praktycznie każdym zakładzie pracy, bo w poszczególnych budynkach istnieje grupa bardzo zbliżonych do siebie zagrożeń. Do przykładowych środków ochrony zbiorowej w zakładach pracy zaliczają się:

• Bezpieczne oświetlenie – kategoria obejmuje oświetlenie ogólne, miejscowe oraz złożone stanowiące połączenie dwóch pierwszych rodzajów. Przepisy BHP określają, że w budynku stanowiącym miejsce pracy powinien istnieć swobodny dostęp do światła dziennego, a jeżeli jest ono niewystarczające, należy je uzupełnić oświetleniem sztucznym. Dopuszcza się także oświetlanie niektórych pomieszczeń wyłącznie sztucznymi źródłami światła, ale w specyficznych warunkach, na przykład w obiektach podziemnych. Za regulacjami prawnymi w tym zakresie stoi założenie, że nieodpowiednie warunki świetlne mogą negatywnie wpływać na zdrowie pracowników, przede wszystkim wzrok.
• Prawidłowa wentylacja – jej zadaniem jest utrzymanie w pomieszczeniach optymalnej czystości i temperatury powietrza. Wentylacja może mieć charakter naturalny bądź mechaniczny.
• Klimatyzacja – pracodawcy są zobowiązani do stworzenia pracownikom komfortowych warunków wewnątrz pomieszczeń zakładu pracy. W tym przypadku chodzi oczywiście o komfort termiczny.
• Oddymianie budynku – ten środek ochrony zbiorowej dotyczy zagrożenia pożarowego. Przepisy wyraźnie określają, w jakich pomieszczeniach i strefach budynku musi znajdować się instalacja odpowiedzialna za jego oddymianie.
• Rozwiązania konstrukcyjne maszyn – ta kategoria obejmuje środki ochrony zbiorowej, które redukują ryzyko związane z wykorzystywaniem w zakładzie pracy niebezpiecznych maszyn. Przykładem takich środków mogą być barierki utrudniające dostęp do tych urządzeń niepowołanym osobom lub inne sposoby kontroli dostępu.

Specjalistyczne szkolenia BHP w ofercie SEKA S.A.