- KWALIFIKACJA BUDYNKÓW DO KATEGORII ZAGROŻENIA LUDZI
- ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
- CZYNNIKI FIZYCZNE (szkodliwe lub uciążliwe)
- GRUPY POŻARÓW
- NIUTON (N)
- CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE
- MIKROKLIMAT ZIMNY
- MIKROKLIMAT GORĄCY
- NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE NATĘŻENIE (NDN) fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia
- NARAŻENIE ZAWODOWE (ekspozycja zawodowa)
BADANIA DOTYCZĄCE PRODUKTÓW I PROCESU PRODUKCJI ORAZ ICH ROZWOJU
– to wszelkie badania rozwojowe związane z rozwojem produktu lub dalsze badania rozwojowe substancji – w jej postaci własnej, jako składnika preparatu lub w wyrobach – w toku których instalacje pilotażowe lub próbna produkcja stosowane są do rozwoju procesu produkcji lub badań obszarów zastosowania substancji. Według ustawy z dnia 11 stycznia 2001 o substancjach i […]
BADANIA I POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA
– przeprowadza się zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 r. Nr 33, poz. 166) na koszt pracodawcy, a wyniki należy podać do wiadomości pracowników.
BADANIA LEKARSKIE
– wszyscy pracownicy mają obowiązek odbywania wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, zwanych badaniami profilaktycznymi. Według ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań […]
BADANIA LEKARSKIE DO CELÓW SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNYCH
– badania lekarskie ustalające brak przeciwwskazań do wykonywania prac w procesie produkcji i w obrocie żywnością. Obowiązek objęcia badaniami lekarskimi do celów sanitarno-epidemiologicznych spoczywa na przedsiębiorcach prowadzących działalność w zakresie produkcji i obrotu żywnością. Według ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy. (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1184).
BADANIA NAUKOWE I ROZWOJOWE
– to wszelkie doświadczenia naukowe, analizy lub badania chemiczne przeprowadzane w kontrolowanych warunkach z użyciem substancji w ilości mniejszej niż 1 tona rocznie. Według ustawy z dnia 11 stycznia 2001 o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1907/2006 z […]
BADANIE OKRESOWE WÓZKA JEZDNIOWEGO
– powtarzalne badanie wymagane dla wszystkich wyprodukowanych wózków. Według PN-EN 1175-3+A1:2011. Wózki jezdniowe. Bezpieczeństwo. Wymagania elektryczne.
BADANIE SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNE
– badanie, w którego skład wchodzą badanie lekarskie, badania laboratoryjne oraz dodatkowe badania i konsultacje specjalistyczne, wykonywane w ramach nadzoru epidemiologicznego w celu wykrycia biologicznych czynników chorobotwórczych lub potwierdzenia rozpoznania choroby zakaźnej. Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn. Dz. U. z […]
BADANIE TOKSYCZNOŚCI CZYNNIKÓW CHEMICZNYCH
– polega na ocenie zdolności danej substancji do wywołania efektu toksycznego po wchłonięciu go przez organizm. W zależności od dawki czynnika chemicznego i czasu podawania go testowanym organizmom (głównie gryzoniom), bada się toksyczność: ostrą, podostrą i przewlekłą.
BADANIE TYPU
– zespół czynności mających na celu wykazanie, czy przyrząd pomiarowy danego typu spełnia wymagania, i stanowiących podstawę zatwierdzenia typu. Według ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach. (tekst jedn. z 2016 r., poz. 884).
BADANIE TYPU WE
– jest to procedura, przez którą jednostka notyfikowana upewnia się i poświadcza, że przedłożony egzemplarz maszyny spełnia wymagania określone w rozporządzeniu, dotyczące tej maszyny. Po przeprowadzeniu badania egzemplarza maszyny z wynikiem pozytywnym jednostka notyfikująca powinna sporządzić i przesłać producentowi „świadectwo badania typu WE”. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie […]
BAKTERIA
– mikroskopijnej wielkości jednokomórkowy organizm, występujący w niezliczonych ilościach prawie wszędzie. Większość jest nie szkodliwa. Tylko mała ich część ma charakter chorobotwórczy. Ziarniniaki są kuliste, średnicy około 0,001 mm. Należą do nich gronkowce występujące w skupiskach w kształcie grona i paciorkowce układające się w łańcuszek. Bakterie rozmnażają się szybko i osiągają w warunkach idealnych czas […]
BALKON
– kosz do pracy na wysokościach, osprzęt roboczy wózka widłowego służący do wykonywania doraźnych, krótkotrwałych prac na wysokości w miejscach, gdzie brak jest stałych urządzeń umożliwiających ich bezpieczne wykonanie. Podnoszenie osób za pomocą wózków podnośnikowych jest dopuszczalne na pomostach (balkonach) dostosowanych specjalnie do tego celu przez producenta wózka i zamocowanych zgodnie z jego dokumentacją. Przewożenie […]
BANDAŻ
– 1) materiał opatrunkowy: pas gazy, bawełny, wełny, gumy czy innego materiału, stosowany do owijania części ciała. Bandaże mogą być nierozciągliwe lub elastyczne, podatne lub nie podatne, przylepne lub proste. Według R.M. Youngson, Collins Słownik encyklopedyczny. Medycyna; RTW 1997 r. 2) także: stalowa obręcz nakładana na koła lokomotyw i wagonów; materiały izolacyjne nawinięte na przewody […]
BAR
– jednostka ciśnienia w układzie CGS równa 106 dyn/cm2; 1 bar = 105 paskali = 0,987 atm lub około 750 mm Hg. Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999 r.
BARDZO NISKIE NAPIĘCIE
– patrz napięcia SELV, PELV, FELV. Według PN-IEC 60050-826 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki.
BARIERA
– 1) element chroniący przed niezamierzonym dotykiem bezpośrednim, lecz nie chroniący przed dotykiem bezpośrednim spowodowanym działaniem rozmyślnym. Według PN-IEC 60050-826 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki; 2) przegroda stała lub ruchoma stawiana w celu sygnalizowania, np. zakazu przechodzenia, zabezpieczająca przed czymś, odgradzająca od czegoś.
BARWA
– kolor, właściwość ciał, zależna od stopnia odbijania, pochłaniania lub rozpraszania poszczególnych długości fal promieniowania świetlnego przez to ciało.
BARWA ACHROMATYCZNA
– barwa biała, czarna lub szara; inaczej – barwa nie mająca odcieni kolorowych.
BARWA BEZPIECZEŃSTWA
– istnieją 4 barwy bezpieczeństwa: czerwona – oznaczająca zakaz, zielona – symbol bezpieczeństwa, żółta – ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem, niebieska – stosowana w przypadku nakazu. Według PN-N-01255. Barwy i znaki bezpieczeństwa.
BATERIA
– zespół jednakowych urządzeń połączonych ze sobą w jedną całość w celu zwiększenia skutków działania.
BAWEŁNA STRZELNICZA
– materiał wybuchowy otrzymywany w wyniku działania mieszaniny kwasów: azotowego i siarkowego na odtłuszczone włókna bawełny.
BAZA DANYCH
– zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości. Według ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. (Dz. U. […]
BAZA OBRÓBKOWA
– powierzchnia, linia lub punkt przedmiotu, względem których określa się wymiary i położenie powierzchni obrabianych.
BAZA PRAC PODWODNYCH
– miejsce zainstalowania urządzeń technicznych i wyposażenia umożliwiających bezpieczne przygotowanie i przeprowadzenie prac podwodnych oraz czynności po ich zakończeniu. Według ustawy z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1389).
BĘBEN
– to opakowanie cylindryczne o płaskim lub wypukłym dnie, wykonane z metalu, tektury, tworzywa sztucznego, sklejki lub z innych odpowiednich materiałów. Określenie to obejmuje również opakowania o innych kształtach, np. opakowania okrągłe, ze stożkowatym kołpakiem lub opakowania w postaci wiadra. Określenie to nie dotyczy beczek drewnianych i kanistrów. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 […]
BĘBEN CIŚNIENIOWY
– to transportowe naczynie ciśnieniowe spawane o pojemności wodnej większej niż 150 litrów, lecz nie większej niż 1.000 litrów (np. naczynie cylindryczne z obręczami do przetaczania lub naczynie sferyczne osadzone w ramie). Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej […]
BECZKA CIŚNIENIOWA
– ciśnieniowe naczynie transportowe spawane o pojemności ponad 150 litrów, nie większej niż 1.000 litrów. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu (Dz. U. z 2004 r. Nr 7, […]
BECZKA DREWNIANA
– opakowanie z drewna, mające przekrój kołowy i wypukłe ściany, składające się z klepek, den i obręczy. Według oświadczenia rządu polskiego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) (Dz. U. z 2009 r., Nr 27, poz. […]
BEL
– jednostka używana do porównywania dwóch poziomów natężenia, na ogół stosowana do sygnałów dźwiękowych lub elektrycznych; w praktyce używana jest jednostka o nazwie decybel (dB) równa 0,1 bela. Przykłady natężenia dźwięku: start rakiety kosmicznej – 200dB, samolot odrzutowy – 160 dB, młot pneumatyczny – 120 dB, duża orkiestra – 100 dB, rozmowa – 60-80 dB, […]
BENCHMARKING
–technika badania najlepszych sposobów postępowania zarówno w organizacji (np. przedsiębiorstwie), organizacjach konkurencyjnych lub w innych gałęziach przemysłu, umożliwiająca organizacji adaptację lub doskonalenie się. Według PN–N–18004. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne.
BETATRON
– akcelerator indukcyjny służący do przyspieszania elektronów. Pierwszy betatron zbudował Donald Wiliam Kerst w 1940 r. – składał się z pierścieniowej komory próżniowej umieszczonej między nabiegunnikami elektromagnesu. Według Wikipedii.
BEZPIECZEŃSTWO
– stan, w którym ryzyko odniesienia obrażeń (przez osoby) lub spowodowania szkody zostało ograniczone do akceptowalnego poziomu. Ta definicja, jako jeden z aspektów jakości, obowiązuje w normach dotyczących jakości. Są również inne definicje terminu “bezpieczeństwo”, jak np.: osiąganie poziomu ryzyka akceptowalnego dla danego przedsiębiorstwa.
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
– 1) zespół warunków, które muszą być zachowane, aby ludzie mogli pracować bezpiecznie, czyli bez wypadku i bez szkody dla zdrowia; 2) zespół przedsięwzięć obejmujący wszystkie działania i angażowane w nie środki, służące zapobieganiu urazom (wypadkom przy pracy); 3) stan warunków i organizacji pracy oraz zachowań pracowników zapewniający wymagany poziom ochrony zdrowia i życia przed […]
BEZPIECZEŃSTWO JĄDROWE
– stan osiągany przez całokształt przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych podejmowanych w celu zapobiegania powstaniu niekontrolowanej samopodtrzymującej się reakcji rozszczepienia jądrowego związanej z działalnością z materiałami jądrowymi oraz ograniczania jej skutków. Według ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1512).
BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE
– stan eliminujący zagrożenia pożarowe dla zdrowia lub życia ludzi, uzyskiwany przez funkcjonowanie systemu norm prawnych i technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz prowadzonych działań zapobiegawczych. Według rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r., Nr 109, […]
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
– ogół warunków, które muszą być spełnione, i działań, które muszą być podjęte na wszystkich etapach produkcji żywności i obrotu żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka. Według ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 594).
BEZPIECZNIK
– celowo osłabiony element maszyny, aparatury lub instalacji, ulegający uszkodzeniu w razie przeciążenia, a przez to zapobiegający poważnemu uszkodzeniu całego urządzenia.
BEZPIECZNIK WODNY (spawalniczy)
– urządzenie zawierające w sobie co najmniej element chroniący przed wstecznym przepływem gazu oraz element powodujący wygaszenie płomienia. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470.).
BEZROBOTNY
– to obywatel polski poszukujący i podejmujący zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zatrudnienie lub inną pracę zarobkową za granicą u pracodawców zagranicznych lub cudzoziemiec poszukujący i podejmujący zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub jest obywatelem państwa, z którym Unia […]
BEZROBOTNY DŁUGOTRWALE
– to bezrobotny pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych; Według ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415).
BILANS ENERGETYCZNY
– porównanie ilości energii dostarczanej z ilością energii zużywanej przez dany obiekt, maszynę lub człowieka.
BIOELEKTRONIKA
– nauka zajmująca się zjawiskami elektronicznymi w organizmach żywych.
BIOFIZYKA
– nauka o zjawiskach zachodzących w organizmach żywych. Fizyka procesów i systemów biologicznych. Według R.M. Youngson, Collins Słownik encyklopedyczny Medycyna; RTW 1997 r.
BIOLOGICZNY CZYNNIK CHOROBOTWÓRCZY
– posiadające zdolność wywoływania objawów chorobowych drobnoustroje komórkowe lub wytwarzane przez nie produkty, zewnętrzne i wewnętrzne pasożyty człowieka lub wytwarzane przez nie produkty, cząstki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe lub wytwarzane przez nie produkty. Według ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu […]
BIOMECHANIKA
– nauka zajmująca się badaniem ruchów człowieka i zwierząt z punktu widzenia praw fizyki.
BISMARCK OTTO
– premier Prus i kanclerz Rzeszy Niemieckiej, twórca ubezpieczeniowego systemu ochrony zdrowia i regulacji prawnych dotyczących zdrowia publicznego. Według Wikipedii.
BIT
– podstawowa jednostka ilości informacji zawartych w przekazywanej wiadomości w układach komputerowych. Według A. Isaacsa Słownik fizyki, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999 r.
BLOKADA
– system środków zapobiegających niepożądanemu przebiegowi procesów za pomocą urządzeń blokujących, najczęściej mechanicznych, elektrycznych lub obu jednocześnie.
BOCZNICE DRABINY
– podłużne części drabiny, pomiędzy którymi zamocowane są szczeble.
BOKS
– wydzielona część większego pomieszczenia.
BOMBA KOBALTOWA
– urządzenie przemysłowe zawierające izotop kobaltu 60, będący źródłem promieniowania; stosowane m. in. w defektoskopii oraz sterylizacji żywności.
BRZĘCZYK
– sygnalizator akustyczny niewielkiej mocy.
BUDOWA
– wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę oraz przebudowę obiektu budowlanego. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118).
BUDOWLA
– każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, estakady, tunele, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje […]
BUDYNEK
– obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).
BUDYNEK GOSPODARCZY
– budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych. Według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia […]
BUDYNEK MIESZKALNY JEDNORODZINNY
– budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego I lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 % powierzchni całkowitej budynku. Według ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. […]
BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
– budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz inny ogólnodostępny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji, w […]
BUDYNEK ZAMIESZKANIA ZBIOROWEGO
– budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny. Według rozporządzenia […]
BUTLA
– ciśnieniowe naczynie transportowe o pojemności nie większej niż 150 litrów. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu (Dz. U. z 2004 r. Nr 7, poz. 59).
BUTLA ACETYLENOWA
– butla stalowa służąca do przechowywania i transportu acetylenu, wypełniona materiałem porowatym (np. pumeksem lub węglem drzewnym) nasyconym acetonem, w którym jest rozpuszczony acetylen pod ciśnieniem do 15 atm. Zgodnie z PN-EN 1089-3:2011 Butle do gazów. Znakowanie butli (z wyłączeniem LPG). Część 3: Kod barwny – powinna być malowana na kolor kasztanowaty.
BUTLA GAZOWA
– zbiornik metalowy, najczęściej stalowy, stosowany do przechowywania, użytkowania i przewożenia gazów sprężonych, skroplonych lub rozpuszczonych pod ciśnieniem. Zgodnie z PN-EN 1089-3:2011 Butle do gazów. Znakowanie butli (z wyłączeniem LPG). Część 3: Kod barwny – powinna być malowane na kolor (odpowiednio): tlen techniczny – niebieska (cała butla), acetylen – kasztanowa (cała butla), argon – ciemnozielona […]
